هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
برکسی پوشیده نیست، زعفران یکی از پرسودترین گیاهان زراعی می باشد. با افزایش قیمت زعفران در سال 1400، ارزش واقعی زعفران تا حدودی به جایگاه حقیقی خود رسیده است به همین دلیل تمایل افراد به سمت کشت زعفران نیز افزایش پیدا کرده است؛ اما همان طور که زعفران، کسب و کاری پر سود است اشتباهاتی در کشت زعفران ممکن است باعث از دست رفتن سرمایه و زمان افراد و شکست خوردن کسب و کار زعفرانی آنها شود!
در این محتوا چند عامل که در موفقیت آمیز و پرسود شدن کشت زعفران تاثیرگذار هستند را بررسی می‌کنیم:
تشخیص آب و هوا و اقلیم مناسب کشت زعفران
زعفران مانند هر گیاهی برای رشد نیاز دمایی، رطوبتی و به طور کلی اقلیمی خاص خودش را دارد. شرایط اقلیمی هر منطقه باید به درستی بررسی شود تا زمین مناسب آماده شود؛ اما به صورت کلی شرایطی مناسب است که:
• زمستان های سرد و تابستان های بدون رطوبت و بارندگی داشته باشد.
• زعفران سرمای زودگذر زیر ۱۸ تا ۲۰ درجه را میتواند تحمل کند بنابراین در بسیاری از مناطق سردسیر مشکلی از بابت کشت زعفران وجود ندارد.
آماده سازی صحیح زمین زعفران
اولین و مهمترین اقدام قبل از کشت زعفران و بعد از بررسی شرایط اقلیمی که کیفیت کشت و با طبع آن کیفیت زعفران را مشخص می کند نحوه آماده سازی زمین زعفران می باشد که خود از چند بخش متفاوت تشکیل شده است.
1- زمین مناسب برای کشت زعفران
یکی از این بخش های مهم که برای رسیدن به عملکرد بالا باید مد نظر قرار دهید زمین زعفران میباشد. در زمینی که قصد کشت زعفران را دارید نباید در کشت قبل گندم، ذرت، جو و سایر گیاهان زراعی پرمصرف کاشته شده باشند. این گیاهان زراعی عناصر زیادی را از ذخیره عناصر خاک بر می دارند و به تدریج از حاصلخیزی خاک می کاهند؛ بنابراین نیاز است که بعد از کشت این گیاهان پرمصرف زمین برای جایگزینی عناصر، یک تا سه سال استراحت کند و سایر گیاهان از خانواده های دیگر مثل بقولات به جای گیاهان زراعی پرمصرف از جمله زعفران کشت شود.
زمینی که قرار است زعفران در آن کشت شود نباید درخت داشته باشد. زعفران برای رشد نیاز به نور خورشید دارد بنابراین وجود زمین، درخت یا هر تپه‌ای که بر روی زمین سایه بیاندازد و اجازه ندهد که نور خورشید به زعفران برسد مانعی برای رشد زعفران محسوب میشود.
زمینی که قرار است زعفران در آن کشت شود باید حداقل شیب را داشته باشد. شیب زمین موجب افزایش آبشویی و همچنین شسته شدن کودهای شیمیایی از منطقه پر شیب به سمت منطقه کم شیب می شود. در نتیجه در مرحله تغذیه، رسیدگی به پیازهای زعفران با مشکل مواجه میشود. بنابراین نیاز است پیش از کشت زعفران، زمین تسطیح شود و شیب آن به حداقل برسد.
یکی از عوامل به ظاهر ساده اما موثر در کشت زعفران خرد کردن کلوخ ها با استفاده از دیسک یا دستگاه های تیلر می باشد. کلوخه های موجود در زمین زعفران محیط کشت را برای رشد پیاز زعفران نامناسب می کنند.
2- عناصر موجود در خاک
مقدار عناصر موجود در هر زمینی با توجه به زراعت های قبلی یا حتی آیش بودن یا نبودن و میزان حاصلخیزی متفاوت است. هر گیاهی درصد متفاوتی از هر عنصر غذایی را نیاز دارد تا بتواند رشد کند و اگر عناصر در بستر خاک از حد معمول کمتر باشد امکان رشد و گلدهی برای گیاه وجود ندارد.
گاها به دلایل دیگر مانند استفاده بیش از حد و خودسرانه کشاورز از کودهای متفاوت ممکن است عناصر بیش بود داشته باشند و خاک نیاز به اصلاح داشته باشد. وجود بیش از حد عناصر میتواند در خاک ایجاد مسمویت کرده و به گیاه آسیب بزند.
با این تفاسیر قبل از کشت باید میزان عناصر موجود در خاک سنجیده شود تا بر طبق آن توصیه های کودی مزرعه زعفران نوشته شود.
برای پی بردن به وضعیت زمین و آگاهی از شرایط موجود باید از آزمایش خاک کمک بگیریم. نحوه نمونه برداری از خاک بسیار مهم است و صحت اطلاعات داده شده به نحوه نمونه گیری وابسته است. بنابراین برای نمونه گیری و بررسی نتیجه آزمایش خاک با یک مشاور که اطلاعات کاملی از کشت زعفران داشته باشد چه از لحاظ علمی و چه از لحاظ تجربی همراه شوید.
در کنار آزمایش خاک باید از میزان Ec ( شور یا هدایت الکتریکی) آبی که قرار است زعفران با آن آبیاری شود نیز اطلاع داشته باشیم زیرا زعفران گیاه مقاوم به شوری نیست بنابراین آبی که قرار است زعفران با آن آبیاری شود نباید ای سی یا شوری بالایی داشته باشد.
بعد از تهیه آزمایش خاک با توجه به عناصر موجود در زمین باید برنامه کود دهی پایه زعفران تعیین شود و کمبود های عناصر غذایی که در خاک وجود دارد برطرف شود. نحوه تعیین برنامه کودی مناسب باید به نحوی باشد که ضمن حفظ حاصلخیزی خاک با توجه به هر منطقه، عناصر غذایی مورد نیاز زعفران در اختیار آن قرار بگیرد.
خرید پیاز زعفران
عمده سرمایه و هزینه در کشت زعفران که سرمایه ای زیر زمینی نیز به حساب می‌آید هزینه خرید پیاز زعفران است. بنابراین باید در خرید پیاز زعفران دقت و اطلاعات لازم را داشته باشید و حتما از مزارعی معتبر پیاز زعفران تهیه کنید:
- پیازها انباری نشده باشند.
- پیاز زعفران به خوبی تغذیه شده باشد.
- وزن پیاز زعفران باید ۸ تا ۱۲ گرم باشد.
- پیاز زعفران بدون هیچ نشانه‌ای از آفات یا بیماری ها باشد.
این مرحله بسیار مهم است زیرا در صورتی که پیاز زعفران دچار آفت باشند یا در وزن مناسب نباشند گلدهی صورت نمیگیرد و باعث خسارت و از بین رفتن کل سرمایه شما شود!
روش کشت زعفران
بعد از تهیه پیاز زعفران چند نکته ساده اما حیاتی وجود دارد که اگر رعایت شود میتواند عملکرد کشت زعفران را به راحتی چند برابر کند.
1-روش کاشت پیاز زعفران
روش های مختلفی برای کشت زعفران وجود دارد اما بهترین روش برای افزایش عملکرد، روش آرمانی میباشد. در این نوع کشت ردیف هایی در زمین زعفران ایجاد میشود.
در مزارع بزرگتر با استفاده از دستگاه های کشت زعفران شیارها ایجاد میشود و در مزارع با وسعت کمتر با استفاده از دستگاه کلتیواتور می توان اقدام به ایجاد شیار نمود. فاصله شیار ها با یکدیگر باید در حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر باشد. در روش آرمانی در هر ۱۰۰۰ متر تراکم پیازها ۱ تن می باشد.
2- ضد عفونی پیاز زعفران
بعد از ایجاد شیار نوبت به نقره کاری میرسد. نقره کاری به معنی تمیز کردن پیازها میباشد. ابتدا پوشال های اضافی پیاز زعفران گرفته می شود. توجه کنید پوشال ها برای پیاز زعفران مانند لباس می مانند بنابراین نباید تمامی پوشال ها کنده شود و فقط پوشال هایی که اضافه است از کنار پیاز زعفران برداشته می شود. سپس دکمه هایی که زیر پیاز زعفران قرار دارد نیز باید کنده شود. در کشت های وسیع احتیاج به کندن دکمه ها نمیباشد. در آخر پیازهای زعفران را به مدت چند ثانیه در محلول کنه کش و قارچ کش قرار می‌دهیم تا از بروز حملات و بیماری احتمالی پیشگیری کنیم.
3-عمق پیاز زعفران
نکته مهم دیگر در کشت زعفران عمق مناسب میباشد. عمق کشت زعفران برای بهره‌برداری از حداکثر عملکرد ۲۰ سانتی متر می باشد. اگر عمق کشت کمتر از ۲۰ سانتیمتر باشد عارضه هویجی شدن پیازهای زعفران ایجاد میشود و اگر عمق بیشتر از این مقدار باشد گلدهی زعفران به تأخیر اتفاق می‌افتد و ممکن است عملکرد کاهش داشته باشد و یا گلدهی با سرما زدگی مواجه شود.
تغذیه پیاز زعفران
دوره رشد پیاز زعفران برعکس اغلب گیاهان که در زمستان به خواب میروند از آذرماه شروع شده و تا اسفند ماه ادامه دارد. در این دوره پیاز زعفران رشد خود را که شامل تقسیم پیازهای مادری اولیه به چند پیاز دختری و وزن گیری پیازهای دختری است تکمیل می کند؛ بنابراین در این زمان تغذیه و رسیدگی به مزرعه زعفران از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا پیاز های نوزاد زعفران نیاز به تغذیه مناسب تر دارند تا وزن بیشتری داشته باشند و گلدهی در سال آینده افزایش پیدا کند.
بنابراین عملکرد مزرعه زعفران شما به تغذیه مناسب در دوره رشد بستگی دارد. در صورتی که این مرحله به درستی انجام نشود پیازها به تدریج کوچک شده و در نهایت از بین خواهند رفت و سرمایه شما نیز همراه با از بین رفتن پیاز زعفران از بین خواهد رفت.
کلام آخر
درست است که کشت زعفران بسیار پر سود و پر درآمد است اما می تواند به همان اندازه که پرسود است موجب خسارت نیز شود. نکته دیگر که لازم است به آن اشاره شود میزان سودی است که میتواند از این کشت نصیب شما شود و این تمام به آگاهی شما و نحوه عملکردتان برروی مزرعه برمیگردد. برای جلوگیری از خسارت و کشت زعفران با عملکرد بالا لازم است در مراحل مختلف از وجود یک مشاور در کنار خود بهره بگیرید دهکده موفقیت با دارا بودن تجربه مدیریت و مشاوره چندین مزرعه با کشت و عملکرد بالا و همچنین اطلاعات به روز میتواند از ابتدا تا انتهای کشت زعفران در کنار شما باشد.
