علت مخالفت استاد برجسته روابط بین‌الملل با سیاست‌خارجی روحانی چه بود؟

دکتر عسگرخانی مدير گروه آمريكا و اروپاي مركز تحقيقات استراتژيك در زمان دولت اصلاحات معتقد بود مديريت دستگاه ديپلماسي كشور در انحصار گروهي موسوم به باند نيويوركی‌ها قرار دارد.

گروه سیاسی-رجانیوز: دانش‌آموختگان روابط بین‌الملل و علوم سیاسی بارها نام او را شنیده‌اند اما احتمالا تعداد زیادی از آنها ندانند که دکتر عسگرخانی در مقابل جریان نفوذ و غرب‌گرا در داخل کشور هزینه‌های فراوان داده است. به مناسبت درگذشت استاد عسگرخانی در این گزارش به برخی دیدگاه‌های وی می‌پردازیم.

به گزارش رجانیوز؛ دکتر ابومحمد عسگرخانی استاد برجسته روابط بین‌‎الملل روز گذشته پس از مدتی درگیری با ویروس کرونا دار فانی را وداع گفت. مرحوم عسگرخانی متولد سال ۱۳۳۰ دکترای روابط بین‌الملل را از دانشگاه کوئینز کانادا دریافت کرده و دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه تهران بود.

وی عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است که صاحب مقالات و کتب متعدد در عرصه دیپلماسی و روابط خارجی می باشد. او همچنین رياست مرکز مطالعات عالي بين المللي دانشگاه تهران را نیز برعهده داشت.

ماجرای افشاگری در خصوص باند نیویورکی‌ها و اخراج از مرکز تحقیقات

هادی خسروشاهین، خبرنگار سابق ایسنا و دانشجوی سابق ایشان در صفحه اینستاگرامی خود نوشت:

«یک رئالیست تمام عیار بود؛ از همان‌ها که به صور مادی قدرت اهمیت می‌دهند و از طرفداران دوآتشه بازدارندگی هسته ای.

در دولت دوم محمد خاتمی معاون آمریکا و اروپای مرکز تحقیقات استراژیک بود؛ اما بخاطر یک مصاحبه جنجالی از مرکز اخراج شد. مصاحبه اش را سال ٨١من از او گرفتم؛ وقتی خبرنگار تازه کاری بودم و در ایسنا مشغول فعالیت.

آن موقع‌ها ابوالفضل فاتح مدیرعامل ایسنا بود و آقای نادعلی زاده سردبیر گروه سیاسی. قرار شد به یک مناسبتی همه خبرنگاران گزارش یا گفتگو‌هایی در نقد حوزه خودشان تهیه کنند؛ در آن زمان سرویس سیاست خارجی ایسنا تازه شروع به کار کرده بود و من نماینده خبرگزاری در وزارت خارجه. می‌دانستم برای نقد وزارت خارجه به سراغ چه کسی باید بروم: ابومحمد عسگرخانی.

هم شاگردش در دانشگاه بودم و هم پای درد و دلش نشسته بودم. دل پری از وزارت خارجه کمال خرازی داشت. بلافاصله پس از جلسه با آقای نادعلی زاده به او زنگ زدم؛ بی درنگ جواب داد؛ سوژه را شنید، م کثی کرد و گفت نیم ساعت دیگر بهم زنگ بزن. ساعت حدود ٤بعد از ظهر بود، تلفنم را برداشتم و ان طرف خط دکتر عسگرخانی. ریکوردر را روشن کردم و مصاحبه اغاز شد.

تیتر مصاحبه باند نیویورکی‌ها در وزارت خارجه شد. همان روز مصاحبه روی تلکس رفت و مصاحبه انقدر جنجالی بود که هم اصولگرایان و هم طیف اصلاح طلبان که از دولت خاتمی بیرون گذاشته شده بودند؛ آن را با تیتر درشت در صفحه اول روزنامه‌های خود قرار دادند.

فردا صبح جلسه هفتگی با حمیدرضا آصفی سخنگوی وزارت خارجه بود؛ خیلی از خبرنگار‌ها امده بودند از قدیمی‌ها جلال خوش چهره، روزبه بوالهری و امیرعلی ابوالفتح. از جوان تر‌ها فقط من بودم و ثمانه اکوان.

آصفی عصبانی بود؛ باعصبانیت روزنامه‌های صبح را روی میزش کوبید و به ایسنا حمله کرد. من هم تلاش کردم اصفی را قانع کنم که خبرگزاری اماده چاپ جوابیه انتقادی وزارت خارجه است. فشار‌ها بر خبرگزاری شروع شد ولی فاتح تمام قد پشت آن مصاحبه و من ایستاد.

وزارت خارجه هم ترجیح داد به جای انتقاد رسمی یادداشت‌هایی با نام‌های مستعار در رسانه‌های مختلف منتشر و او را به خیانت و وطن فروشی متهم کند. به یک هفته نکشید او را از مرکز تحقیقات اخراج کردند و یک ماه بعد رییس شورای روابط خارجی موسسه ابرار معاصر تهران شد.

همیشه در تنهایی به این مساله فکر می‌کردم شاید اگر دانش و تحصیلات او را می‌دیدند و قدر و منزلت اش را بیشتر می‌دانستند، کار به آن انتقاد‌های تند و تیز نمی‌کشید و او به عنوان واضع باند نیویورکی‌ها شناخته نمی‌شد.

او با وجود تمام نظریات جنجال برانگیز و مواضع سیاسی اش انسانی به غایت اندیشمند بود.»

دکتر عسگرخانی در مصاحبه خود چه گفته بود؟/ انحصار شبکه تارعنکبوتی نیویورکی‌ها باید از بین برود

دکتر عسگرخانی مدير گروه آمريكا و اروپاي مركز تحقيقات استراتژيك در زمان دولت اصلاحات معتقد بود مديريت دستگاه ديپلماسي كشور در انحصار گروهي موسوم به باند نيويوركی‌ها قرار دارد. اين باند بجاي پرداختن به امور تخصصي بين‌المللي در قالب يك شبكه شبه تار عنكبوتي امور كارشناسي را به انحطاط كشانده است. دكتر عسگرخاني معتقد بود به هنگام تغيير برخي از مناسب كليدي وزارت خارجه به علت ماموريت مسوولين قبلي آن، افرادي از باند نيويورك جهت تصدي آن مشاغل در مركز و نمايندگي‌ها به كار گمارده مي‌شوند

دكتر عسگرخاني در مصاحبه جنجالی خود این نکته را فاش کرد که: «كليه ماموريت‌هاي خارجي توسط يك گروه خاص انجام مي‌شود و باند نيويورك بر اساس روابط دوستي، خوني و فاميلي، مشاغل كليدي اين دستگاه را در اختيار دارد. بنابراين وجود تبعيض و انحصاري كردن ماموريت‌ها و پست‌ها علت اصلي افزايش نارضايتي در درون وزارت خارجه است.»

اين استاد دانشگاه تهران تاكيد كرد: دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران در طول سال‌هاي گذشته نه تنها قادر نبوده است كه سياست تنش‌زدايي را به مورد اجرا بگذارد بلكه حتي فرصت‌ها را نيز به تهديدات تبديل كرده است. اين دستگاه هنوز داراي يك پروتكل مديريت بحران (crisis managment portecol) نيست و حتي مديريت دستگاه، خود، بحران‌زا است.

دكتر عسگرخاني معفتد بود مديريت دستگاه ديپلماسي همواره به جاي پرداختن به امور تخصصي در صدد حفظ شبكه‌ي شبه تار عنكبوتي در مركز و نمايندگي‌ها بوده است.

وي درباره‌ی راه‌های برون رفت از بحران حاكم بر دستگاه ديپلماسي كشور گفته بود: تغيير فوري مديريت دستگاه ديپلماسي، انحلال انحصار باند نيويورك در مركز و نمايندگي‌ها، تغيير اساسي ساختار امور وزارت خارجه و ايجاد پروتكل مديريت بحران از جمله راهكارهاي مقابله با اين بحران محسوب مي‌شود. هر گونه غفلت و سهل‌انگاري در اين موارد مي‌تواند بهاي سنگيني را بر ملت ايران تحميل كند.

دیدگاه‎‌های دکتر عسگرخوانی در خصوص برجام

عسگرخانی از منتقدان جدی سیاست خارجی دولت روحانی بود. این استاد صاحب نظر و عمیق روابط بین‌الملل بارها با نقد سیاست خارجی دولت اصلاحات و حسن روحانی در مذاکرات هسته ای سالهای 82 تا 84، این روش از دیپلماسی را به چالش کشیده و مغایر با بسیاری از منافع ملی ایران توصیف کرده بود؛ چرا که معتقد بود بیشینه‌سازی قدرت می‌تواند منافع ایران را تامین کند در حالی که چشم‌پوشی از مولفه‌های قدرت آنگونه که توسط دولت خاتمی و روحانی رخ داد منجر به زمینه‌سازی برای گستاخی دشمن خواهد شد.

مرحوم دکتر ابومحمد عسگرخانی، یک هفته بعد از خروج آمریکا از برجام پیش‌بینی کرده بود که مسیر دولت اشتباه است و ادامه برجام با اروپا نمی‌تواند تامین کننده منافع کشورمان باشد. وی گفته بود:«اروپایی ها نه قادر به اجرای تعهدات برجامی خود هستند و نه تمایلی به این کار دارند، صرفا به دنبال خریدن «زمان» هستند.»

دانلود فیلم

ماجرای تحت پیگرد بودن عسکرخانی بدلیل مخالفت با برجام

مرحوم عسگرخانی از منتقدان جدی توافق هسته‌ای دولت حسن روحانی با غرب موسوم به برجام بود و پیش و پس از انعقاد این توافق انتقادات بسیاری را نسبت به آن مطرح کرده بود.

وی در گفت‌وگوهایی با یکی از خبرگزاری‌ها گفته بود: تیرماه ۹۴ که قرار بود برجام امضاء شود، از روز ۱۳ اسفند سال قبل به من اخطار کردند که «با توجه به ارتباطاتی که با بیگانگان دارید به عنوان «جاسوس» تحت پیگرد هستید»!

عسگرخانی در این باره افزوده بود: در نتیجه این اخطار در بازه اسفند ۹۳ تا امضای برجام در تیر ۹۴ دیگر هیچ سخنرانی و اظهارنظر و گفت‌وگویی نکردم و پس از آن نیز باز تا مدتی مصاحبه نمی‌کردم.

این استاد روابط بین الملل همچنین گفته بود: اخطار، شفاهی بود و تحت نام نهاد خاصی از طریق تلفن به من ابلاغ شد، اما بعداً‌ وقتی پیگیری بیشتر کردم فهمیدم که آن نهاد که با آن عنوان خود را به من معرفی کرده بودند چنین اخطاری نداده است.

وی در بخش دیگری تصریح کرده بود که به علت نقدهای بی‌پروایش نسبت به رویکرد مثبت بعضی دولت‌های جمهوری اسلامی ایران در قبال پیوستن به رژیم‌های بین‌المللی، هزینه‌ها و فشارهای فراوانی متحمل شده است.

اقدامات شهید سلیمانی مانع جنگ بود نه برجام

دکتر ابومحمدعسگرخانی در زمان شهادت حاج قاسم سلیمانی در مقابل حسام الدین آشنا قرار گرفت و با ذکر این تحلیل که قدرت سازی حاج قاسم مانع جنگ شده است به نقش ویژه مجاهدت‌های ایشان در قدرت یافتن کشورمان اشاره کرد. این استاد دانشگاه گفته بود که باید این منطق آمریکایی‌ها را بشناسیم:

«‏قدرتت را افزایش بده تا نجنگی.

اگر نمی‌توانی قدرتت را افزایش بدهی، محکوم به جنگی.

‏به دشمنت حمله کن، اگر فرار کرد دنبالش برو.

اگر تلافی کرد، تو فرار کن.»