دیگ بخار و قیمت انواع دیگ بخار

دیگ بخار چیست ؟

دیگ بخار یا بویلر یکی از اصلی‌ترین ضروریات واحدهای صنعتی و مهندسی و نیروگاهی است. کارکرد بویلر یا دیگ بخار بر اساس ویژگی‌های مخازن تحت فشار است. در پاسخ به این سوال که دیگ بخار چیست باید گفت: دیگ‌های بخار در واقع یک مخزن کاملا بسته هستند که در اثر حرارتی که از احتراق سوخت ایجاد می‌شود گرم شده و با تبخیر آب، بخار آبی با فشار و دمای بسیار بالا تولید می‌کنند. از دما و فشار ناشی از انرژی بخار آب در صنایع مختلف استفاده‌های زیادی می‌شود که در ادامه به طور کامل به آن می‌پردازیم.

کارکرد دیگ بخار چگونه است؟

اجزای دیگ بخار معمولا شامل لوله‌ها، محفظه دود، مشعل، کوره، منبع آب، گرمکن است. دیگ‌های بخار از مجموعه‌ای از لوله‌ها تشکیل شده است که در آنها معمولا آب به عنوان سیال اصلی در جریان است. با عبور لوله‌های حاوی سیال از یک محفظه، که به واسطه سوخت‌های فسیلی، انرژی برق، انرژی هسته‌ای و... به دمای بسیار بالایی رسیده است، بخار آب تولید خواهد شد. دیگ‌های بخار بر اساس نوع طراحی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند که در ادامه به آن می‌پردازیم:

انواع دیگ بخار بر اساس طراحی

• دیگ‌های بخار لوله آبی یا واتر تیوب: این نوع از دیگ بخار دارای ظرف‌هایی به نام درام است که توسط لوله‌هایی به یکدیگر متصل می‌شوند. گاز داغ داخل مخزن و اطراف لوله‌های آب قرار دارند و در اثر مجاورت با لوله‌های آب داغ گرمای خود را نیز به آن منتقل می‌کنند و در نتیجه آب درون لوله‌ها بخار خواهد شد. معمولا ظرفیت لوله‌های آب را در دیگ‌های واتر تیوب می توان بنا به نیاز افزایش و یا کاهش داد که این خود دلیلی بر برتری این نوع از دیگ بخار به سایر انواع آن است. معمولا یک دیگ بخار واتر تیوب نیم تنی قابلیت تولید بخار با 160 اتمسفر فشار و 550 درجه سانتی گراد دما را دارد.
• دیگ‌های بخار لوله آتشی یا فایرتیوب: در این سیستم طراحی دیگ بخار معمولا محفظه احتراق و لوله‌های بویلر در داخل یک محفظه نسبتا بزرگ استوانه‌ای قرار دارند. گاز داغ از داخل لوله‌ها عبور می‌کند و در نهایت باعث گرم شدن آب خارج از لوله (داخل محفظه) می‌شود. از این نوع دیگ بخار در ظرفیت‌های مختلف تا 25 تن در ساعت نیز استفاده خواهد شد.

موارد استفاده از دیگ بخار چیست؟

• کاربرد در صنایع غذایی: برای کنسرو کردن، خشک کردن یخ‌زده، پختن، بسته‌بندی و...
• صنایع چاپی: در صنایع چاپی معمولا تا 200 درجه دما مورد نیاز است که توسط دیگ های بخار به راحتی قابل تامین است.
• صنایع نوشیدنیها: برای شستن و استریل کردن شیشه‌ها، تولید و تخمیر، تقطیر نوشیدنی‌ها و...
• تولید قیر: برای رقیق کردن قیر باید از یک منبع حرارتی دقیق و قابل اطمینان استفاده کرد که دیگ‌های بخار می‌توانند به خوبی این نقش را ایفا کنند.
• صنایع شیمیایی و داروسازی: برای تولید انواع دارو و لوازم آرایشی و بهداشتی و همچنین تولید انواع چسب و رنگ و سایر مواد شیمیایی نیاز به میزان دقیقی از حرارت داریم که توسط دیگ‌های بخار قابل فراهم شدن هستند.
• صنایع دریانوردی: از دیگ‌های بخار به عنوان تولیدکننده حرارت و گرما در بخش موتورخانه کشتی‌ها استفاده می‌شود.
• صنایع پتروشیمی: از دیگ‌های بخار به طور بسیار گسترده برای تولید حرارت مورد نیاز در صنایع پتروشیمی استفاده می‌شود.
• نیروگاه ها: در نیروگاه‌ها از انرژی تولید شده توسط بخار آب توربین‌ها به حرکت در می‌آیند و تولید توان خواهند کرد.

انواع دیگ بخار بر اساس کاربرد

در ادامه به معرفی انواع دیگ‌های بخار بر اساس کاربرد در صنایع مختلف می پردازیم:

دیگ‌های بخار کارواش

بسیاری از ما با اصطلاح کارواش نانو برخورد کرده ایم. نانو به مواد بسیار ریز گفته می‌شود. دیگ‌های بخار کارواش نانو می‌توانند آب را به بخارهای بسیار ریز تبدیل کنند و باعث تمیز شدن بیشتر سطوح خودرو شوند. این دستگاه‌ها معمولا از یک مخزن بخار تشکیل شده است که وظیفه تولید بخار را بر عهده دارد. قدرت شستشوی  بخار تولید شده توسط دیگ‌های بخار کارواش بسیار بیشتر از روش‌های سنتی شستشوی خودرو است. این روش شستشوی خودرو یکی از مدرن‌ترین روش‌ها در نوع خود است. به دلیل ذرات ریز تولید شده بخار آب توسط دیگ‌های بخار کارواش، قابلیت نفوذ به تمامی منافذ علاوه بر بدنه، موتور، کابین و... را نیز دارا است. از مهمترین مزایای استفاده از کارواش بخار کاهش مصرف آب، عدم استفاده از مواد شیمیایی، راحتی شستشوی روغن و چربی به دلیل دمای بالای بخارات آب است.

دیگ بخارهای صنعتی

یک دستگاه دیگ بخار صنعتی وظیفه تولید انرژی حرارتی واحد صنعتی را بر عهده دارد. ابعاد دیگ بخار صنعتی معمولا برحسب نیاز، بسیار بزرگ است و بنابراین ظرفیت گرمایی آن ها نیز بسیار چشمگیر است. از دیگ‌های بخار صنعتی در بیمارستان‌ها، آسمان خراش‌ها، واحدهای صنعتی و... استفاده می‌شود. در اجزای دیگ بخار صنعتی یک مشعل وجود دارد که حرارت بسیار بالایی را تولید می‌کنند و باعث بالا رفتن آب داخل مخزن می شود، این بخار در یک مخزن نگهداری شده و تحت فشار قرار می‌گیرد و در نهایت می‌توان از انرژی گرمایی و جنبشی حاصل از بخارهای انباشته شده در مخزن استفاده کرد. از مزایای دیگ بخار صنعتی می توان به سرعت بالای آن اشاره کرد، همچنین می‌توان آن را به صورت یک پارچه و یا در قطعات کوچکتر طراحی و در محل نصب نمود.

دیگ بخار اتوکلاو صنعتی

از دیگ بخار به عنوان اتوکلاوهای صنعتی برای استریل ابزار و لوازم صنعتی نیز استفاده‌های زیادی می‌شود. ظرفیت و قیمت‌های مختلفی از اتوکلاوهای صنعتی در دسترس قرار دارد که باید با توجه به نیاز انتخاب شود. از اتوکلاو‌های صنعتی در بیمارستان‌ها، مراکز میکروب‌شناسی، دندانپزشکی، استریل زباله‎های پزشکی و... استفاده می‌شود. دما و فشار بالای موجود در دیگ بخار اتوکلاوهای صنعتی خاصیت میکروب‌کشی بالایی دارد. این اتوکلاوها با دقت بسیار بالایی عایق شده و نیاز به ایزولاسیون دوباره ندارند.

دیگ آب داغ

استفاده از دیگ آب داغ معمولا برای سیستم‌های گرمایشی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این دیگ‌ها آب به هیچ عنوان به بخار تبدیل نمی‌شود و حرارت‌بخشی فقط از طریق آب داغ منتقل خواهد شد. ساز و کار این دیگ‌ها معمولا بدین صورت است که آب توسط یک مشعل به دمای بالا می‌رسد و سپس توسط یک پمپ به لوله‌ها وارد می‌شود و بعد از گردش در محیط مورد نظر برای گرم شدن، دوباره به دیگ برگشته و مجددا به دمای بالا خواهد رسید و این چرخه ادامه خواهد یافت.

 قیمت انواع دیگ بخار

همانطور که در این مطلب به آن اشاره شد دیگ‌های بخار از اصلی‌ترین ضروریات یک واحد صنعتی محسوب می‌شود. کاربرد فراوان دیگ‌های بخار و وجود تقاضا در کشور موجب شده تا در ایران نیز واحدهای تولیدی بسیاری در این زمینه شروع به فعالیت کنند. شرکت استیل فن آوران نمونه‌ای از این واحدهای تولیدی در کشور است که به واسطه کیفیت ممتاز تولیدات، صادرات موفقیت آمیزی نیز به کشورهای همسایه داشته است. همچنین لازم است اشاره کنیم که قیمت دیگ بخار در کشور نسبت به نمونه‌های خارجی بسیارمناسب‌تر است اما با این حال ممکن است قیمت دیگ بخار با دلایل مختلف دچار نوسان شود. عواملی چون نوسانات جهانی قیمت فلزات و نوسانات قیمت ارز به دلیل وارداتی بودن مواد اولیه دیگ‌های بخار از اصلی‌ترین دلایل تاثیرگذار بر قیمت دیگ‌ بخار هستند. همچنین از آنجایی که دیگ‌های بخار قابل سفارشی‌سازی هستند قیمت تمام شده هر بویلر بر اساس ظرفیت آن نیز متفاوت است. ظرفیت‌های مختلف معمولا بر اساس نیاز واحد صنعتی و یا کارگاهی تعیین می شود.