هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
سه شنبه 30 ارديبهشت 1404 11:26 ساعت
شناسه خبر : 385043
خستگی نمی‌شناخت | پرونده ویژه روایت کارآمدی و کفایت شهید رئیسی
جهاد اقتصادی شهید رئیسی برای احیای اعتماد مردم/ کارنامه دولت سیزدهم در عبور از میراث بدهی دولت روحانی
دولت سیزدهم در حالی کشور را از دولت تدبیر و امید تحویل گرفت که تدابیر نادرست دولت پیشین، امید مردم ایران را نسبت به آینده‌ای روشن به اعماق سیاه‌چاله‌های ناامیدی کشانده بود و کشور در ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با رکود شدیدی مواجه شده بود. شهید آیت‌الله رئیسی و کابینه ایشان، خزانه را خالی از دولت روحانی تحویل گرفتند؛ چنان‌که محمود واعظی، رئیس‌دفتر وقت روحانی، در تاریخ ۹ مرداد ۱۴۰۰ در پاسخ به درخواست بودجه از سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: «همه موجودی خزانه بر اساس درخواست‌های جناب‌عالی (نوبخت) تخلیه شده است و موجودی وجود ندارد.»
گروه سیاست - رجانیوز: دولت سیزدهم در حالی کشور را از دولت تدبیر و امید تحویل گرفت که تدابیر نادرست دولت پیشین، امید مردم ایران را نسبت به آینده‌ای روشن به اعماق سیاه‌چاله‌های ناامیدی کشانده بود و کشور در ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با رکود شدیدی مواجه شده بود. شهید آیت‌الله رئیسی و کابینه ایشان، خزانه را خالی از دولت روحانی تحویل گرفتند؛ چنان‌که محمود واعظی، رئیس‌دفتر وقت روحانی، در تاریخ ۹ مرداد ۱۴۰۰ در پاسخ به درخواست بودجه از سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: «همه موجودی خزانه بر اساس درخواست‌های جناب‌عالی (نوبخت) تخلیه شده است و موجودی وجود ندارد.»
هرچند فهم وضعیت وخیم خزانه کشور در سال ۱۴۰۰ با نگاهی به میزان رشد هزینه‌ها نسبت به سال قبل از آن دشوار نیست، اما بازخوانی هشدار رئیس‌کل بانک مرکزی دولت دوازدهم درباره استقراض بی‌رویه دولت از بانک مرکزی برای تأمین هزینه‌های بودجه و تبعات تورمی شدید آن، خالی از لطف نیست.
همتی در روزهای ابتدایی مرداد ماه ۱۴۰۰ و در دوران مدیریت دولت دوازدهم نسبت به ناترازی مالی شدید دولت و تبعات تورمی آن هشدار داد و گفت: «روند انتشار پول پرقدرت در چهار ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰ بسیار نگران‌کننده است و اگر سریعا تغییر نکند تبعات بزرگی خواهد داشت. دلیل این رشد، عمدتاً استقراض بی‌رویه دولت از بانک مرکزی در قالب تنخواه‌هایی است که چشم‌اندازی برای تسویه آن‌ها وجود ندارد. در اواخر سال ۱۳۹۹ نیز تأکید کردم که منابع بودجه ۱۴۰۰ غیرواقعی است و کسری زیادی دارد و تأمین افزایش حدود ۱۰۰ درصدی هزینه‌های بودجه ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل امکان‌پذیر نیست.»
البته، میراث شوم دولت روحانی تنها به خزانه خالی و سرمایه اجتماعی رو به زوال در هشت سال ناکارآمدی و ترک فعل محدود نبود، بلکه حجم انبوهی از بدهی‌ها و ناترازی‌های اقتصادی ناشی از دیپلماسی ناکارآمد و سوءمدیریت اقتصادی نیز مانع بزرگی، به میزان ۱۳۶۷/۹ هزار میلیارد تومان، در مسیر دولت سیزدهم ایجاد کرده بود؛ در حالی که این عدد برای حسن روحانی در آغاز دولت یازدهم تنها ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بود.
دولت روحانی به دلیل ناتوانی در فروش نفت و کاهش شدید درآمدهای نفتی، برای رفع کسری بودجه به استقراض‌های گسترده روی آورد. دولت دوازدهم بیش از حد مجاز اقدام به انتشار اوراق بدهی کرد، ارقام سنگینی از بانک مرکزی استقراض نمود و تعهدات خود به پیمانکاران، شرکت‌ها و سازمان تأمین اجتماعی را معوق گذاشت.
برای مثال، دولت روحانی بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان اوراق مالی منتشر کرد و با آن کسری بودجه خود را تأمین نمود، اما بازپرداخت اصل و سود این اوراق بر عهده دولت شهید آیت‌الله رئیسی قرار گرفت که عددی بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان در ماه بود.
نکته عجیب دیگر در میراث شوم بدهی‌هایی که دولت روحانی برای دولت سیزدهم برجای گذاشت، تمرکز سررسید اوراق در سال‌های اول دولت سیزدهم بود. دولت شهید آیت‌الله رئیسی در سال ۱۴۰۱ و دو سال پس از آن، به طور میانگین سالانه حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان از منابع بودجه را صرف تسویه بدهی‌هایی کرد که دولت روحانی آن‌ها را مصرف کرده بود.
بدیهی است که دولت شهید رئیسی ناچار بود از همان ابتدای کار اقدام به تسویه این بدهی‌های سنگین کند؛ بدهی‌هایی که می‌توان از آن‌ها به عنوان میراث شوم دولت دوازدهم یاد کرد. برخی تحلیل‌گران حتی با نگاهی بدبینانه، احتمال تعمدی بودن این اقدامات را دور از ذهن نمی‌دانند و آن را بخشی از پروژه سیاسی تیم حسن روحانی می‌دانند تا دولت سیزدهم را زمین‌گیر کرده و مانع از اجرای سریع برنامه‌ها شوند. در واقع، اگر فهرست عظیم بدهی‌های به‌جامانده نبود، دولت شهید رئیسی می‌توانست درآمد حاصل از افزایش دو برابری صادرات نفت را صرف بهبود معیشت مردم و پیشبرد طرح‌های توسعه اقتصادی و صنعتی کند. با این حال، دولت شهید رئیسی از همان ابتدا برای احیای زمین سوخته‌ی تحویل گرفته تلاش کرد و بیش از ۵۵۰ هزار میلیارد تومان از این بدهی‌ها تسویه شد.
با این وجود، شهید آیت‌الله رئیسی و تیم همراهش، نه تنها از مشکلات به ارث رسیده گلایه‌ای نکردند، بلکه با روحیه جهادی و اتکاء به ظرفیت‌های داخلی کشور، برای احیای سرزمین سوخته‌ای که تحویل گرفته بودند، دست به کار شدند. مدیریت دلسوزانه، دوراندیشی و کار شبانه‌روزی ایشان سبب شد که بخش اعظم بدهی‌های انباشته تسویه و مسیر حرکت کشور در حوزه معیشت مردم به سمت رشد و پیشرفت هدایت شود.
انتهای پیام/
