هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
يكشنبه 28 ارديبهشت 1404 04:32 ساعت
شناسه خبر : 384996
علیرضا مجیدی
جولانی از دیدار با ترامپ چه چیزهایی بدست می‌آورد؟
روز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت برای اولین بار ابومحمد الجولانی (احمد الشرع) با دونالد ترامپ رئیسجمهور ایالات متحده دیدار کرد. آخرین بار، ۲۹ سال قبل رؤسای جمهور وقت ایالات متحده و سوریه با یکدیگر دیدار کرده بودند؛ دیداری که نتیجه‌بخش نبود و حافظ اسد با درخواست‌های بیل کلینتون در زمینه عادی‌سازی رابطه با رژیم صهیونیستی موافقت نکرد.
ترامپ در دیدار با جولانی ۴ خواسته را مطرح کرده که یکی از آنها پیوستن به پیمان ابراهیم است. بیش‌تر مقامات حکومت جدید سوریه در این زمینه اعلام آمادگی کرده بودند که در صورت بازگشت رژیم به توافق آتش‌بس ۱۹۷۴، بر سر این موضوع رایزنی کنند. به نظر می‌رسد هدف از این اعلام آمادگی، وادارسازی مقامات تل‌آویو به «خروج از مناطقی که اخیراً اشغال کرده‌اند»، «توقف حملات هوایی به سوریه» و «پاک شدن این فاکتور از معادلات میان سویدا و دمشق» باشد.
مهم‌ترین هدف راهبردی جولانی در قصر الشعب، نه توسعه یا تأمین امنیت و حتی حفظ تمامیت ارضی سوریه، بلکه تثبیت و تحکیم حکومت خود بر دمشق است. گرچه او برای نیل به این هدف آماده اعطای امتیازات زیادی است، ترجیح می‌دهد امتیازات اعطایی در حوزه «سیاست داخلی» سوریه نباشد تا در داخل با محدودیت‌های کم‌تری برای تحکیم قدرت خود تلاش کند. ترامپ از معدود کسانی است که نسبت به مسائل داخلی سوریه نوعی بی‌تفاوتی را پیشه کرده است. در سایه این هدف، جلب رضایت واشنگتن از سه منظر برای جولانی دارای اهمیت به سزایی است:
شاخص‌های اقتصادی نشان می‌دهد تحریم‌های آمریکا اقتصاد سوریه را به مرحله فروپاشی رسانده بود. به عنوان مثال در ابتدای سال ۲۰۲۰ و پیش از اجرای قانون قیصر، نرخ دلار در سوریه در بازار رسمی و بازار نقدی غیررسمی به ترتیب ۵۵۰ و ۱۵۰۰ لیر سوری بود. اما در زمان سقوط اسد در بازار رسمی یافت نمی‌شد و در بازار غیررسمی بین ۲۲هزار تا ۲۴ هزار لیر معامله می‌شد. بدون تردید همین «فروپاشی اقتصادی» یکی از علل سرنگونی سریع حکومت سابق بود.
بعد از سقوط اسد، کشورهای عربی و بخشی از سرمایه‌گذاران حاضر در غرب برای ارسال کمک یا سرمایه‌گذاری در سوریه آماده بودند؛ اما تحریم‌ها اجازه انتقال سرمایه را نمی‌داد. این باعث می‌شد تا تغییر معناداری در حوزه معیشت مردم رخ ندهد و نارضایتی‌ها افزایش یابد. رفع تحریم‌ها یا اعطای معافیت‌های مستمر می‌تواند به ورود سرمایه خارجی به سوریه کمک کند. گرچه این سرمایه‌گذاری‌ها نمی‌تواند سوریه را کاملاً بازسازی کند، اما می‌تواند امید را در دل مردم سوریه زنده نگه دارد. همین که مردم سوریه نسبت به آینده امیدوار شوند، با دولت جدید همراهی خواهند کرد.
جولانی تلاش زیادی برای جلب رضایت طرف‌های بین‌المللی، به‌ویژه کشورهای غربی، انجام داده است. با این حال، تا این لحظه وی صرفاً به عنوان رئیس دوره انتقالی به رسمیت شناخته شده است. طرف‌های غربی همچنان بر اجرای قطعنامه ۲۲۵۴ تأکید می‌کنند و کشورهای عربی نیز در ظاهر از این قطعنامه حمایت می‌کنند. تنها کشوری که از این موضوع عبور کرده، قطر است.
اجرای واقعی قطعنامه ۲۲۵۴ به معنای «گردش قدرت در میان نخبگان سیاسی» است که مورد پسند و پذیرش جولانی نیست و او طی ماه‌های اخیر هم نشان داده که زیر بار تقسیم کیک قدرت یا شراکت در اداره کشور نمی‌رود! با این حال واقعیت‌های روی زمین و فشارهای خارجی او را وادار به انعطاف می‌کند.
ترامپ اما شخصیتی دارد که چندان به مسائل داخلی سوریه اهمیت نمی‌دهد و جولانی می‌تواند بدون ارائه امتیازات بزرگ - به‌ویژه در حوزه اقلیت‌ها - رضایت او را جلب کند. در صورتی که آمریکا حکومت جولانی را به رسمیت بشناسد، راه برای برقراری روابط دیپلماتیک عمیق با بخش بزرگی از کشورهای جهان هموار خواهد شد.
مسئله سوم، رقابت میان جولانی و مظلوم عبدی یا رقابت بین حکومت جدید دمشق و نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) است. باید توجه داشت که هم علت موجده و هم علت مبقیه قسد، ایالات متحده بوده است.
از زمان تأسیس قسد تاکنون، دمشق ارتباط مستقیمی با واشنگتن نداشته است. جولانی تصور می‌کند از طریق برقراری رابطه با واشنگتن می‌تواند این برگ برنده را از حریف بگیرد. هدف او نه قطع رابطه میان قسد و واشنگتن، بلکه «کاهش اعتبار حمایت واشنگتن از قسد» است تا بتواند از موضع قدرت با آنها وارد مذاکره شود.
