هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
دو هفته ای است که برخی از استان مرزی بویژه استان خوزستان با پدیده ریزگردها مواجه شده‌اند؛ پدیده ای که باعث تعطیلی مدارس، دانشگاه ها، ادارات و مراکز استان شده است. با تداوم این پدیده رهبر معظم انقلاب که سال گذشته نیز تذکرات جدی در خصوص مهار ریزگردها به مسئولین مربوطه داده بودند، باز شخصا وارد میدان شدند و هفته گذشته به دولت دستور دادند که سریعا در مناطق مذکور حاضر و مشکلات را برطرف کنند.
دولت هم با توجه تاکیدات رهبری، 21 بهمن کارگروه ویژه ای را به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور تشکیل داد و وزیر بهداشت را به عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور عازم استان خوزستان کرد.
در همین راستا گفتگویی را با اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران کشور و معاون وزیر در خصوص بررسی ها و اخرین مصوبات جلسات دولت در خصوص پدیده ریزگردها انجام دادیم که مشروح این گفتگو به شرح ذیل است:
نسیم: متاسفانه چند هفته ای هست که استان های مرزی و بویژه استان خوزستان با مشکلات ریزگردها دچار شده اند و هفته گذشته شاهد اوج ریزگرها در استان خوزستان بودیم. بعد از دستور و تاکید هفته گذشته مقام معظم رهبری در خصوص ورود سریع دولت و تشکیل کارگروه بفرمایید که اخرین جلسه چه زمانی برگزار شد و اهم مصوبات یک هفته گذشته را مطرح کنید؟
نجار: به هر حال ریزگردها بحث امروز و دیروز نیست ، متاسفانه در 15 روز اخیر استان خوزستان به شدت و بعضی از استان‌های غربی کشور کمتر درگیر این ریزگردها هستند که بعضاً منشأ داخلی و بسیاری از اینها منشأ خارجی دارد و از گذشته‌های دور بحث ریزگردها یک بحث اساسی بود و با تغییر اقلیمی که در دنیا اتفاق افتاده و خشکسالی‌های ممتدی که ایران با آن رو به رو بوده می‌تواند یکی از عوامل اصلی باشد.
الآن در هورها تقریباً آبی وجود ندارد در عین حالی که در گذشته هورها تا تقریباً تا پایان اردیبهشت و خرداد حتی پر از آب بود اما امروز حتی هور العظیم هم آب خیلی کمی را دارد، به هر جهت حادثه اخیر و ریزگردهایی که در خوزستان اتفاق افتاده بسیاری از اینها منشأ داخلی داشته و بسیاری هم منشأ خارجی دارد.
بنده به اتفاق وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جلسه‌ای که در روز سه شنبه به ریاست معاون اول محترم ریاست جمهوری تشکیل شده بود، مأموریت پیدا کردیم که به منطقه سفر داشته باشیم.
ستاد مدیریت بحران در استان خوزستان تشکیل جلسه داد و نظرات کارشناسان منطقه و استان در این جلسه مطرح شد.
نسیم: در جریان سفر به استان خوزستان بازدید ها و جلساتی در اهواز برگزار شد، جمع بندی و مصوباتی که در این جلسات به تصویب رسید را ذکر کنید.
نجار: در جریان این سفر بازدیدی از شهرهای سوسنگرد، اهواز، هویزه ، دشت آزادگان و هور العظیم داشتیم که وضعیت را از نزدیک مشاهده کنیم و همچنین از افرادی که با منشأ مشکلات تنفسی در بیمارستان‌های اهواز و دشت ازادگان بستری بودند عیادت شد و نهایتاً نشستی با نمایندگان محترم استان که عمدتاً حضور داشتند برگزار و نظرات آنها شنیده و جمع‌بندی شد که مقرر شد دکتر قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت و درمان و آموزش و پزشکی امروز این جمع بندی را در جلسه دولت ارائه کنند و انشاءالله دولت تصمیم لازم را برای برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و دراز مدت اتخاذ کند.
روز گذشته هم جلسه ای با حضور کارشناسان و دستگاه های اجرایی ذیربط در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تشکیل شد و در آنجا دستگاه های مربوطه برنامه‌های خودشان را ارائه دادند و یک جمع‌بندی شد که این جمع‌بندی باز مقرر شد امروز توسط آقای نوبخت در هیئت دولت مطرح شود. امیدواریم که انشاء الله با تصمیماتی که اتخاذ می‌شود و مسئولین مربوط اعلام خواهند کرد منشأ خیر برای کاهش ریز گردها باشند.
واقعاً حضور مردم در راهپیمایی 22 بهمن با آن وضعیت بسیار بد هوا چشمگیر بود و جای تشکر و قدردانی دارد که این حضور نشانه صبر، حوصله و بالابودن آستانه تحمل مردم است و مشارکت مردم در امر کاهش این آلودگی ها قطعاً اثر بخش خواهد بود.
اقدامات عملی که در این سفر انجام شد توزیع ماسک و شیر در بین مردم بود و در خود استان با دستور وزیر بهداشت که با اختیارات ویژه رئیس جمهور در استان حاضر بودند تمامی بیمارستان‌ها اعم از دولتی، نظامی، نفت و تأمین اجتماعی افرادی که در این مدت مراجعه می‌کنند با منشأ مشکلات تنفسی به صورت رایگان مداوا شود.
بعضی از تصمیمات هم درصورت نهایی شدن تصمیمات خوبی است که به عنوان مثال قرار شد اعتباراتی را در اختیار شهرداری‌های استان قرار دهند برای اینکه بعد از هر ریزگردی بتوانند شهرها را با سرعت تمیز و شن‌ها را جمع کنند و درختان را شستشو دهند و فضای عادی شهر را مجدداً برگردانند.
یک سری تصمیمات اینچنینی به صورت فوری و فوتی و یک سری تصمیماتی که انشاء الله برای دراز مدت در نظر گرفته شده است البته همه دستگاه‌ها مطالعاتی داشتند و به اعتقاد من هم کار خوبی دنبال شده ولی وسعت کار بسیار بالا است و به دلیل آنکه در این ریزگردها منشأ خارجی هم اثرگذار بوده طبیعتاً مشکلات زیادی است چون همه کشورها همراه نیستند که باید با صبر حل کرد.
البته در داخل کشور هم کار خوبی انجام شده ولی به نظر می‌رسد که دیپلماسی باید بیش از گذشته فعال شود و کشورها را برای حل این مشکل همراه و کاری کرد که حداقل این مشکل و معضل حل شود.
نسیم: شما در صحبت هایتان فرمودید مشکل خارجی، دقیقا مشخص کنید که مشکلات خارجی این ریزگردها به چه عواملی بر می گردد؟
نجار: استحضار دارید که در گذشته آب فراوانی از دجله و فرات جاری بود و الآن سدی که در ترکیه ایجاد شده جلوی بسیاری از این آب‌ها را گرفته همه و همه مسائل اقلیم دست به دست هم داده و این پدیده را ایجاد کرده و امیدواریم که انشاء الله خداوند عنایتی کند ضمن اقداماتی که انجام می‌شود رحمت خودش را بیش از گذشته نازل کند و این مردم بالاخص خوستانی ها که هشت سال دفاع مقدس را هم در منطقه با همه سختی‌هایش تحمل کردند از این سختی رهایی پیدا کنند.
نسیم: برخی از کارشناسان معتقدند که بخشی از این ریزگردها به دلیل خشک کردن تالاب نزدیکی هندیجان و ماهشهر به دلیل پیدا کردن چاه نفت و استخراج نفت است، آیا این موضوع صحت دارد و ایا این عاملی بر افزایش شدت ریزگردها بوده است؟
نجار: نظرات متفاوت بود یکی از نظرات این است و یکی از نظرات مثلاً جاده‌هایی که احداث شده در زمان جنگ پل ندارد و عبور و مرور به دو طرف صورت نمی‌گیرد و ده‌ها مسئله دیگر یا زدن سدهای متفاوت در حوزه آبریز منطقه، اینها همه مسائلی بود که کارشناسان مطرح می‌کنند.
پیشنهاد بنده در این زمینه این است که ضمن اینکه مطالعات همه ارزشمند است برای اینکه ما پراکنده کاری نکنیم و کار را همه دستگاه‌ها با یک مسیر ادامه بدهند یک جمع‌بندی مطالعاتی توسط کارشناسان خبره انجام شود که همه در یک مسیر حرکت کنیم و حالا هر کدام تقصیر را به گردن دیگری نیاندازند چون همه کارهایی که انجام می‌شود در جهت رفاه و آسایش مردم هست و اگر قرار است چاه نفتی هم حفر شود در همین راستا هست ولی به هر جهت من نظرم این است که مطالعات باید جمع‌بندی شود و این کارهای انجام شده چه مثبت و چه منفی در این زمینه بحث ریزگردها و گرد و غبار این به حالت کلی در بیاید و اجرایی و عملیاتی شود. که البته به وزیر کشور هم به عنوان قائم مقام شورای عالی مدیریت بحران یعنی قائم مقام رئیس جمهور این پیشنهاد را ارائه کرده ام.
نسیم: وزیر بهداشت در مصاحبه ای که اخیرا داشتند گفتند در سفر فردای معاون اول رئیس جمهور به کشور عراق در خصوص بحث ریزگردها با مقامات عراقی بحث و گفتگو صورت خواهد گرفت، با این وجود ایا بحث مالچ پاشی با حضور هیات ایرانی در عراق تسریع بخشیده می شود؟
نجار: در خصوص مالچ پاشی پیگیری‌هایی که در خصوص منشا داخلی انجام شده، اولاً محیط باید یک مقداری رطوبت داشته باشد یعنی پاشیدن مالچ روی شن خشک اثرات مثبت خیلی ندارد البته من نظرات کارشناسان را عرض می‌کنم و خودم تخصصم در این زمینه نیست و نکته بعدی این که مالچ به تنهایی اثربخش نیست. مالچ می‌پاشند تا به صورت موقت بحث شن ها را تثبیت کند و همزمان باید کشت گیاهان مستعد آن منطقه انجام شود که این امر باعث تثبیت نهایی می شود ولی اگر تنهایی مالچ بپاشیم شاید در مدت نه چندان دور آن فعل و انفعالات شیمیایی که انجام شود و تابش خورشید علاوه بر اینکه ریزگردها بلند می‌شود ریزگرد با منشأ شیمیایی خواهد بود و خیلی به مالچ پاشی توصیه نمی‌کنند.
نسیم: آیا دولت و بالشخصه سازمان مدیریت بحران تصمیم موقتی را برای برطرف کردن ریزگردها اتخاذ کرده است؟
نجار: در بحث موقت یکی توزیع ماسک بین مردم بود و دیگری هم آموزش مردم است که در زمان هایی که ضرورتی ندارد از منزل و محل کار خود خارج نشوند.
نسیم: کارشناسان هواشناسی اعلام کردند که از روز سه شنبه ممکن است پدیده ریزگردها افزایش پیدا کند برای این مسئله آیا شما و مسئولان تدابیری اندیشیده اید؟
نجار: مصوبه خاصی وجود ندارد ولی باز شاید کارشناسان به این نتیجه برسند که آب رهاسازی شود و این هورها آب بگیرد که کمتر مشکلات ایجاد شود و اینها کارهایی هست که دارد پیگیری می‌شود.
نسیم: پس راهکار موقتی دولت و مدیریت بحران برای برطرف کردن ریزگردها در نظر نگرفته است؟
نجار: عرض کردم انشاء الله امروز پیشنهاد ها در دولت جمع‌بندی بشود البته پیشنهادات متعددی است و یکی از راهکارهایی که ما گفتیم و حق مردم هست و باید به آنها مساعدت شود بحث کمک به شهرداری‌ها است در زمانی که ریزگردها را داریم به سرعت پس از عادی شدن اوضاع شهرها را تمیز کنند و درختان شهرها را شستشو بدهند و فضا را تلطیف کنند. این کارهایی است که می‌شود در کوتاه مدت انجام داد.
حالا مثلاً پروازها واقعاً با مشکل رو به رو شدند و مسئله اقتصادی مردم هم یکی از مسائل قابل طرح است حالا شما ببینید در زمان لقاح و باروری گیاهان شما خاک با این شدت و حدت طبیعی داشته باشید که ممکن است لقاح گیاهان با مشکل رو به رو شود و همه اینها مواردی است که قابل بحث و طرح است.
انشاء الله دستگاه‌های اجرایی بتوانند آن مأموریت و مسئولیتی که که در جهت کاهش پدیده ریزگردها دارند،انجام وظیفه کنند.
