هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
پنجشنبه 10 مهر 1404 07:51 ساعت
شناسه خبر : 386865
مسعود براتی
آیا تجربه تصویب ۲۰ دقیقه‌ای برجام تکرار می‌شود؟
مسعود براتی-رجانیوز: امروز مجمع تشخیص مصلحت نظام به بررسی لایحه پیوستن ایران به معاهده CFT می‌پردازد. این بررسی خلاف آیین‌نامه داخلی مجمع است اما وفاق که در حال تبدیل شدن به قانونی نانوشته اما موثر است، مانع آن شده که آیین‌نامه مجمع مورد توجه قرار گیرد.
قبلا به تفصیل درباره مضرات تصویب این معاهده صحبت شده است. نگرانی‌های بسیاری که خصوصا در یادداشت «تشخیص مصلحت دقت می‌خواهد نه وفاق» به آن پرداخته‌ایم. الان شرایط تغییرات مهمی کرده است. روز ۶ مهر قطعنامههای گذشته سازمان ملل علیه ایران بازگشته است. این موضوع اثر مستقیم بر پرونده FATF و لایحه پیوستن ایران به CFT دارد.
مهمترین ادعای دولت و طرفداران FATF این است که اگر این معاهده تصویب شود، مسیر برای خروج ایران از فهرست سیاه که به معنای غیر فعال شدن اقدامات مقابله‌ای علیه ایران است، هموار می‌شود. هرچند در گذشته ادعا می‌شد که خروج از فهرست سیاه بلافاصله است، اما در ماه‌های اخیر خانی رئیس مرکز اطلاعات مالی اعتراف کرده است که در صورتی که همه دستگاه‌ها همکاری کنند، یک سال تا یک سال و نیم طول خواهد کشید که ایران از فهرست سیاه خارج شود.
نقدهای زیادی به این ادعای دولتمردان وارد است. یعنی معلوم نیست که ایران بعد از انجام همین کارهایی که گفته شده است، باز از فهرست سیاه خارج شود. دلیلش هم تجربه گذشته است. ۲۴ مورد که غیر از دو معاهده از سوی FATF پذیرفته نشده است، مانعی در داخل ایران نداشته است اما FATF هنوز اقدامات ایران را کافی نمی‌داند و معلوم نیست بعد از یک سال یا یک سال نیم دیگر هم اعلام رضایت کند.
اما الان موضوع دیگری نیز وجود دارد که باید آن را در نظر داشت و نباید در تصویب CFT تعجیل کرد. آن هم مفاد قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل است که در اثر فعال شدن مکانیسم ماشه بازگشته است. در مفاد این قطعنامه‌ها برخی از اقدامات محدودیت‌ساز قرار دارد که در توصیه شماره ۱۹ FATF نیز قرار دارد. لذا با فرض صحت ادعاهای دولت و مرکز اطلاعات مالی (که فرض غلطی است) باز هم تصویب معاهده CFT بی‌فایده است. تصویب پالرمو هم بی‌فایده بود.
یعنی حتی اگر ادعای غلط و غیرواقعی دولت درست باشد و با تصویب CFT و انجام سایر اقدامات بعد از گذشت یک سال ایران از فهرست سیاه FATF خارج شود، اما به دلیل وجود قطعنامه‌ها و مفاد مشابه اقدامات مقابله‌ای توصیه شماره ۱۹، تغییری در وضعیت ما ایجاد نخواهد شد.
مواد ۹ و ۱۰ قطعنامه ۱۸۰۳ و مواد ۲۲، ۲۳ و ۲۴ قطعنامه ۱۹۲۹ حاوی محدودیت‌هایی هستند که مشابه محدودیت‌های توصیه شماره ۱۹ است. در قطعنامه ۱۸۰۳، ماده ۹ از کشورها درخواست می‌کند تا هوشیاری در ارایه خدمات مالی مربوط به تجارت با ایران را داشته باشند. در ماده ۱۰ نیز از کشورها درخواست می‌کند تا هوشیاری در تعاملات با بانک‌های مستقر در ایران را داشته باشد. همچنین در قطعنامه ۱۹۲۹ در ماده ۲۲ کشورها الزام به درخواست از بخش‌های اقتصادی خود برای هوشیاری در همکاری اقتصادی با نهادهایی که در ایران مستقر هستند یا مرتبط با ایران هستند، می‌شوند. در ماده ۲۳ نیز از کشورها درخواست می‌شود تا تدابیر مناسب برای جلوگیری از تاسیس شعبه جدید بانک ایرانی یا دفتر و یا بانک مشترک و نیز روابط کارگزاری در قلمرویشان داشته باشند. ماده ۲۴ نیز از کشورها درخواست می‌کند برای جلوگیری از ایجاد شعبه یا دفتر در ایران توسط موسسات مالی آنها تدابیر مناسب را اتخاذ کند.این ها بخش مهمی از مفاد توصیه شماره ۱۹ را شامل می‌شود.
نگرانی دیگر مربوط به تحریم‌های هدفمند قطعنامههای بازگشت شده است. این تحریم‌ها که نسبت به حدود ۱۰۰ فرد و نهاد ایرانی است، خودش به تنهایی چالش مهمی برای ایران نیست. اما اگر FATF از ایران بخواهد که توصیه شماره ۷ را اجرا کند، یعنی تحریم‌ها را خودش در داخل کشور اجرایی کند، کار ایران سخت می‌شود.
کنار هم گذاشتن این دو نکته دلالت بر این می‌کند که مجمع تشخیص نباید در تصویب این معاهده تعجیل کند. تجربه مجلس برجام را که در ۲۰ دقیقه درباره برجام تصمیم‌‌گیری شد تجربه درس‌آموزی است و باید پیش چشم اعضای مجمع تشخیص باشد. همین تعجیل‌ها سبب شد تا برجام به عبرت مردم تبدیل شود. رهبر انقلاب در سخنرانی اخیر خود بر توجه به این تجربه تاکید داشتند.
انتهای پیام/
