هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
شنبه 25 آذر 1402 16:15 ساعت
شناسه خبر : 373303
گفتگوی رجانیوز با «رضا میرابیان»، سفیر سابق ایران در کویت به بهانه فوت امیر این کشور؛
نگاهی به روابط ایران و کویت و نقش این کشور در معادلات منطقه/ امیر جدید کویت چه رویکردی در سیاست‌خارجی دارد؟
رویکرد میانه امیر کویت باعث شده‌بود تا این کشور در برخی بحران‌های منطقه‌ای، ایفای نقش کرده و تنش‌های موجود را تعدیل کند. تلاش‌های وی در توافق العُلا و پایان تنش قطر با عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر نمونه‌ای از این رویکرد میانه بوده است.
گروه بین‌الملل-رجانیوز: «نواف احمد جابر الصباح»، امیر کویت امروز -۲۵ آذرماه ۱۴۰۲- درگذشت. دیوان امیری کویت در بیانیه‌ای با تأیید این خبر، دلیل فوت او را بیماری عنوان کرد. نواف احمد از ابتدای ماه نوامبر به دلیل بیماری روانه بیمارستان شده بود. فوت او در حالی بود که دیوان امیری کویت روز گذشته شرایط عمومی او را با ثبات توصیف کرد و از مردم این کشور خواسته بود تا برایش دعا کنند.
وی که متولد ۲۵ ژوئن ۱۹۳۷ بود، از ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰ با درگذشت برادرش، «صباح آل احمد الجابر الصباح» به عنوان امیر کویت انتخاب شد. او شانزدهمین امیر کویت و ششمین امیر این کشور پس از استقلال در سال ۱۹۶۱ بوده است.
نواف احمد جابر الصباح در طول دوران زندگی خود عهده‌دار مسئولیت‌هایی از جمله وزارت کشور، وزارت دفاع، وزارت کار و امور اجتماعی، استانداری برخی استان‌های کویت، نائب رئیس گارد ملی کویت، معاون نخست وزیر و پست ولیعهدی کویت بوده است.
رویکرد میانه‌رو او در سیاست خارجی کویت باعث شده‌بود تا این کشور در برخی بحران‌ها و تنش‌های منطقه‌ای، ایفای نقش کرده و تنش‌های موجود را تعدیل کند. تلاش‌های وی در به‌ثمر نشستن توافق العُلا و پایان تنش قطر با عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر نمونه‌ای از این رویکرد میانه بوده است.
«نواف احمد جابر الصباح، امیر فقید کویت»
به همین بهانه و در راستای نقش کویت در معادلات منطقه‌ای، عمق روابط این کشور با جمهوری اسلامی ایران و آینده‌ای که پس از فوت امیر این کشور و تعیین امیر جدید متصور می‌شود، رجانیوز با «رضا میرابیان»، سفیر سابق ایران در کویت به گفتگو نشست.
مشروح این گفتگو را در ادامه مشاهده خواهید کرد.
نظرتان پیرامون ریشه تاریخی روابط جمهوری اسلامی ایران با کویت چیست؟ به نظر شما پیوست همسایگی ایران و کویت تا چه حد در تعمیق روابط دو کشور موثر بوده و سطح این روابط اکنون در چه وضعیتی است؟
مجموعا تاریخ روابط ایران و کویت، چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب، در یک وضعیت مطلوب و ثابتی قرار داشته است. به جز دوران جنگ تحمیلی که صدام نقش مخربی در توسعه روابط دو کشور ایفا کرد، پیشینه ارتباط ایران با کشور کویت از یک الگوی عادی و نسبتا استواری پیروی کرده است. در چارچوب سیاست‌های شورای همکاری خلیج فارس، کویتی‌ها با صدام همکاری کرده و کمک‌های تسلیحاتی و مالی خود را در اختیار حزب بعث قرارمی‌دادند. آنها بنادر خود را نیز در جنگ تحمیلی در اختیار صدام گذاشتند. امری که باعث شد تناژ عبور و مرور کالاها در بنادر کویتی نسبت به سال‌های پیش از جنگ تحمیلی افزایش ۳۱ درصدی داشته باشد و این کاملا در چارچوب منافع شخصی کویتی‌ها قابل تحلیل خواهدبود. این موضع منفی کویت نسبت به ایران اما پس از جنگ تحمیلی رنگ باخت و از آن زمان تاکنون وضعیت روابط مطلوب ارزیابی شده‌است.
همانطور که مستحضرید امروز، نواف جابر الصباح، امیر کویت درگذشت. جایگاه امیر کویت اساسا در نظام سیاسی این کشور چگونه است؟ آیا با تغییر افراد در این جایگاه راهبرد کلان این کشور دچار تحول خواهدشد؟
آنچه که مسلم است به این برمی‌گردد که فوت امیر کویت تاثیر عمیقی در معادلات آینده این کشور ایجاد نخواهدکرد. چیزی که می‌توان در این راستا مطرح کرد این است که مکانیزم انتقال قدرت در کویت همواره به صورت آرام و مسالمت آمیز بوده است. اکنون و در شرایط فعلی، ولیعهد جای امیر را می‌گیرد و امیر جدید نیز ولیعهد دیگری را انتخاب خواهد کرد.
کویت در سال ۱۹۶۱ استقلال خود را از انگلیس به دست آورد و در سال ۱۹۶۲ (در دوره حکومت امیر عبدالله السالم الصباح) قانون اساسی آن تصویب شد. حکومت کویت یک حکومت امیری مشروطه است. طبق قانون اساسی مشروطه، این کشور دارای یک مجلس قانونگذاری ۵۰ نفره است که برای ۴ سال انتخاب شده و نخست وزیر را نیز تعیین می‌کند. امیر کویت در راس هرم قدرت این کشور است و قوه مقننه و مجریه زیر نظر وی اداره می‌شوند. همچنین امیر کویت با وجود آنکه اختیارات ویژه‌ای دارد، بیشتر در جایگاهی پدرانه برای مجموعه حاکمیت ایفای نقش می‌کند. انحلال پارلمان، تعیین ولیعهد، تعیین وزیران کابینه با مشورت نخست‌وزیر و توشیح برنامه‌ها از اختیاراتی است که امیر کویت از آنها برخوردار است.با این وجود اما اختیاراتش مطلقه نیست و عملا برخلاف سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خواهدبود. نظام سیاسی کویت و وجود پارلمان انتخابی این کشور یک استثنا در کل کشورهای حوزه خلیج فارس است که نشان از یک حکومت امیری مشروطه دارد.
درمورد جایگاه کشور کویت در معادلات منطقه‌ای چه نظری دارید؟ اساسا نقش این کشور تا چه حد در معادلات خاورمیانه و غرب آسیا موثر خواهدبود؟
کویت همواره در بین کشورهای حوزه خلیج فارس سعی کرده است تا یک نقش میانه و تعدیل‌کننده داشته‌باشد. مثلا زمانی که روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در شرایط وخیمی قرار داشت و حتی بعد از حج خونین و حادثه منا، ابعاد خصمانه‌ای پیدا کرده بود، کویت همواره سعی داشت تا بین ما و عربستان سعودی نقش میانه‌ای ایفا کند. یا مثلا در زمانی که سعودی‌ها در ۱۴ مارس سال ۲۰۱۱، نیروهای موسوم به «سپر جزیره» را به بهانه دفاع از منافع راهبردی بحرین، با درخواست پادشاه این کشور به بحرین فرستادند و عملا آن را به اشغال درآوردند، کویتی‌ها هیچگاه به‌صورت مستقیم ، اقدام به ارسال نیرو و استقرار آن در جزیره بحرین نکردند.
«قیام مردمی بحرین علیه رژیم آل خلیفه در سال ۲۰۱۱»
[ نیروهای «درع الجزیره» یا همان «سپر جزیره» یک نیروی نظامی است که توسط کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس متشکل از عربستان ، امارات عربی متحده، کویت، قطر، بحرین و عمان با هدف ایجاد یک قدرت نظامی در خلیج فارس جهت دفاع از امنیت کشورهای حوزه خلیج فارس و حمایت این کشورها در برابر تجاوزات خارجی تشکیل شد. ۱۴ مارس سال ۲۰۱۱ با شدت گرفتن انقلاب مردمی علیه آل خلیفه همزمان با بیداری اسلامی در تعدادی از کشورهای عربی از جمله مصر، تونس ، لیبی و یمن که به سرنگونی رژیم‌های دیکتاتوری این کشورها منجر شد، شاه بحرین نیز از ترس پیروزی انقلاب مردم خواستار ورود نیروهای سپر جزیره به این کشور شد و عربستان سعودی نیز از این فرصت استفاده کرده و به بهانه دفاع از منافع استراتژیک بحرین بنا به درخواست پادشاه این کشور مزدوران خود را وارد خاک بحرین کرد. نیروهای نظامی عربستان به محض ورود به بحرین با حمله به مردم این کشور ده‌ها تن از شهروندان بحرینی را کشته و مجروح نمودند. ]
همانطور که گفتم ، آنها همیشه سعی کردند تا نقشی تعدیل‌کننده و میانه داشته باشند، چیزی مشابه مواضع عمان. هرچند روابط معتدل و میانه آنها مشابه عمان است اما به نزدیکی و دوستانه بودن روابط عمان با جمهوری اسلامی ایران نخواهدبود. این هم به این خاطر است که کویتی‌ها باید در صحنه سیاست خارجی خود ملاحظات عربستان سعودی را نیز درنظر بگیرند. جالب آنکه در دهه ۶۰ علاوه بر ملاحظات سعودی‌ها، دیدگاه‌های حزب بعث و در صدر آن صدام را نیز باید در نظر می‌گرفتند.
پس از فوت نواف احمد جابر الصباح، سریعا امیر جدید کویت نیز مشخص شد. دیدگاهتان نسبت به شیخ مشعل، امیر جدید کویت چیست و به‌نظر شما نقش وی در آینده این کشور و روابطش نسبت به جمهوری اسلامی ایران چه خواهدبود؟
شیخ مشعل الاحمد الجابر الصباح، ولیعهد ۸۳ ساله کویت، امیر جدید این کشور خواهد بود. شیخ مشعل در دانشکده پلیس انگلیس تحصیل کرده و سابقه طولانی فعالیت در وزارت کشور کویت را نیز دارد. او قبل از ولیعهدی، نائب رئیس گارد ملی با رتبه وزیر بود و در سال ۲۰۲۰ هم به عنوان ولیعهد منصوب شد؛ همه‌ی این‌ها نشان از سابقه پربار او در حاکمیت کویت خواهدداشت. شیخ مشعل شخص معتدلی است و مواضعش نسبت به جمهوری اسلامی ایران نیز مثبت است. وی در حاکمیت همان مسیری را خواهد رفت که هم اکنون سیاست کلی کشور کویت را تشکیل می‌دهد؛ یعنی راهبرد میانه و متعادل. این نکته را هم باید اضافه کرد که در کویت با این وجود که در راس هرم حکمرانی امیری وجود دارد که در ظاهر، خود انباشت قدرت را نشان می‌دهد، اما قدرت در فرد متمرکز نبوده و خبری از انباشت قدرت در شخص امیر نخواهدبود. نظام حکمرانی کویت قدرت را در بین خاندان حاکم صباح، پارلمان، جریان‌های اقتصادی-بازرگانی و نهایتا جریان‌های سیاسی-دینی تقسیم کرده و با این روش توازن قدرت را نیز خلق می‌کند.
«شیخ مشعل الاحمد الجابر الصباح، امیر جدید کویت»
انتهای پیام/
لینک کوتاه »
http://rajanews.com/node/373303
لینک کوتاه کپی شد
کلیدواژه ها »
