دولت مزد ارزان فروشی فولاد به اروپایی ها و گرانفروشی به داخل را گرفت / ارمغان جریمه 60 میلیون دلاری فولاد مبارکه در پسا برجام

گروه اقتصاد – رجانیوز: گران‌فروشی فولاد به داخلی‌ها و در عوض ارزان‌فروشی آن به خارجی‌ها، موضوعی بود که به خاطر آن خیلی‌ها انگشت به دهان ماندند. که چطور فولادی که از صنعت خودروسازی گرفته است تا ساختمان و صنایع خانگی و ده‌ها صنعت دیگر به آن وابسته است را به مردم داخل خودمان گران بفروشیم و آن وقت به کشور بیگانه ارزان‌تر.

به گزارش رجانیوز؛ محمد آزاد رئیس اتحادیه آهن‌فروشان در خصوص اختلاف قیمت فولاد صادراتی و با بازار داخلی می گوید:

تنی 600 دلار صادر می‌کنند که می‌شود کیلویی 2300 تومان. در داخل همین محصول کیلویی 2700 تومان فروخته می‌شود مردم این اندازه حق دارند که کالایی که صادر می‌شود، به همان قیمت به دست مصرف‌کننده داخلی هم برسد. تمام مواد اولیه‌ای که کارخانه‌های فولاد‌سازی ما دارند مصرف می‌کنند، از ظرفیت‌های خدادادی به ملت ایران است و همچنین گاز ارزان، برق ارزان، کارگر ارزان و آب را در داخل استفاده می‌کنند. پس حق ملت ماست که قیمت آهن در داخل حداقل به اندازه قیمت صادراتی باشد.

فولادی که به کشورهای خارجی فروخته می‌شد، حداقل پانزده درصد ارزان‌تر از فولادی بود که به مردم داخل کشور عرضه می‌شد. بهانه‌ تولیدکنندگان هم این بود که در داخل مالیات بر ارزش افزوده به قیمت اضافه می شود. تقی بهرامی عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد در خصوص مسائل پیرامون صادرات فولاد می گوید:

ما صنعتگران مجبور می‌شویم زیر قیمت جهانی بفروشیم. همه جای دنیا به صنعت یارانه می‌دهند تا بتوانند محصولاتشان را صادر کنند. تولیدکنندگان فولاد با مشکلات مالی روبه‌رو هستند. همین الان اکثر کارخانه‌ها یا نیمه‌تعطیل یا تعطیل هستند و یا با 10 تا 15 درصد ظرفیت کار می‌کنند. ما باید به ازای هر کیلو، 150 تومان مالیات بدهیم و این رقم بزرگی است. من نمی‌توانم فقط 10 تومان سود ببرم. چطور ممکن است 150 تومان برای هر کیلو مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنم، اما صادرات مالیات ندارد و منجر به تشویق تولیدکنندگان به صادرات می‌شود.

بررسی صورت‌های مالی سال 95 پتروشیمی، شرکت فولاد مبارکه و شرکت ملی مس نشان می‌دهد فروش صادراتی آنها ارزان‌تر از فروش به داخل بوده است. به‌عنوان مثال، بررسی صورت‌های مالی شرکت فولاد مبارکه نشان داده که فروش فولاد با هدف صادرات ۱۱۰۰ تومان و فروش به داخل ۱۵۸۰ تومان برای هرکیلو فولاد بوده است که به ازای هرتن فروش فولاد تفاوت قیمت صادراتی و عرضه به داخل ۱۵۰ دلار برای هر تن بوده که لازم است.

ولی خارجی‌ها برای این ادعا یا همان بهانه گران‌فروشی به داخل تره هم خرد نکردند. توضیح اینکه این ارزان‌فروشی به مشتریان خارجی موجب شد که شاخک‌های آنها حساس شود و بگویند که حتما دارند دامپینگ می‌کنند تا سهم بیشتری از بازار خارج را قبضه کنند. به همین دلیل شکایتی علیه صادرات فولاد ایران در قاره سبز مطرح شد و به تازگی اتحادیه اروپا جریمه سنگینی را بابت آن چه که دامپینگ می‌خواند بر ضد فولاد ایران وضع کرد. امیرحسین کاوه دبیر سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل در خصوص این جریمه می گوید:

منابعی را که مورد نیاز داخل بوده، با قیمت‌های بسیار پایین به اروپا صادر شده است. به گونه‌ای که آنها را به وحشت انداخت و شکایت کردند. متاسفانه در رای ای که صادر شده آمده است، از این به بعد اگر تولیدکنندگان ایرانی خواهان صادرات به اروپا باشند، باید به ازای هر تن 5/57 یورو جریمه دهند و بدتر اینکه همزمان می‌بینیم علیه این شرکت ایرانی (فولاد مبارکه) که دامپینگ کرده است، با شکایتی از آن بعمل آمده بود، از سوی شورای رقابت به علت گران فروشی در داخل حکم صادر شده است.

ایران به قدری فولاد را ارزان به خارجی‌ها و گران به مصرف کننده‌های داخلی می‌داد که اروپایی‌ها گفتند ایران دست چین را هم که به دامپینگ مشهور است، از پشت بسته است و حتی از چین هم ارزان‌تر فولادش را به خارجی‌ها می‌دهد. این در حالی است که چین به خاطر تولید انبوه، محصولاتش را ارزان‌تر می‌داد.

برخی مصرف‌کنندگان داخلی گلایه دیگری هم داشتند و آن اینکه فولاد مبارکه نه‌ تنها به مصرف‌کنندگان داخلی گران‌تر می‌فروشند، بلکه حتی با عرضه قطره‌چکانی در بازار داخلی، قیمت را در سطح بالایی حفظ می‌کند. کاوه در خصوص تجارت فولاد مبارکه در ایران و اروپا می گوید:

این شرکت آمده است حتی پایین‌تر از قیمت‌های جهانی و پایین‌تر از قیمت چین و هند فولاد فروخته است. جالب این است که هند و چین در خصوص فروش با شکایت دامپینگ روبرو نشدند ولی کشور ما روبرو شده است و این نشان می‌دهد که یک مدل حراج انجام گرفته است. یعنی حراج ملی شده است. این جایی است که باید توسط نهادهای نظارتی و توسط وزارت صنایع بررسی شود که متاسفانه تا این لحظه به هیچ عنوان هوشمندانه عمل نکرده است و فقط مسئولین مربوطش سعی کردند این را تکذیب کنند. یعنی ما تا 28 شهریور می‌بینیم که مهدی کرباسیان معاون معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت به جای اینکه این موضوع را بررسی کند این مسله را تکذیب می‌کند و می‌گوید که چنین چیزی نشده است و دامپینگ نکردیم. بعد می‌بینیم که 14 می، اتحادیه اروپا رای خودش را صادر می‌کند و اینها را به دامپینگ متهم می‌کند و جریمه می‌کند. در تجارت خارجی باید ابتکار و هوشمندی باشد و پیگیری شود. دستورالعمل ستاد زنجیره فولاد در داخل تصویب شود و اگر قرار است صادراتی هم باشد فولاد خام را صادر نکنیم، محصول تکمیلی با ارزش افزوده بیشتر و اشتغال‌آفرینی بیشتر صادر کنیم.

میزان صادرات فولاد ایران در سال 2016 به اروپا به بیش از یک میلیون تن رسیده که بیش از 750 هزار تن آن متعلق به شرکت فولاد مبارکه اصفهان است و در صورتیکه بخواهیم صادرات فولاد را با حجم فروش موجود به اروپا ادامه دهیم، باید بیش از 60 میلیون دلار خسارت پرداخت کنیم.

اکنون به دلیل خطاهای فولاد مبارکه، دیگر فولادسازان ایرانی نیز که تخلفی را مرتکب نشده‌اند، شامل این مجازات هستند؛ چراکه با تعرفه وضع‌شده، انتظار می‌رود فولادسازان ایرانی مشتریان اروپایی خود را از دست بدهند.

حکم قضایی اروپا بر ضد صنعت فولاد ایران، به صنعت فولاد این درس را می‌دهد که لطف و مرحمت به بیگانه پاسخی جز جریع‌تر شدن آنها ندارد. در هر صورت برخی‌ها می‌گویند الان فولاد ایران با یک بدنامی در بازار بین‌المللی مواجه شده است که شاید در حال حاضر مشکلی به وجود نیاورد اما با توجه به اینکه جریمه اروپا بر ضد صنعت فولاد ایران فعلا محدودیت زمانی ندارد، در آینده و در افق توسعه صادرات فولاد، این مسئله حتما می‌تواند مشکل‌ساز باشد.