رشد ۴ میلیون تنی گندم ایران نسبت به پارسال

سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در نخستین گزارش خود در مورد چشم‌انداز تولید مواد غذایی در سال ۲۰۲۲ میلادی، با ابراز نگرانی از کاهش تولید غلات در جهان به دلایلی همچون افزایش قیمت مواد اولیه، بدی آب و هوا و بحران اوکراین، پیش‌بینی کرد در سال جاری زراعی، تولید غلات در ایران ۳۴ درصد افزایش می‌یابد.

 

بر اساس گزارش فائو، تولید غلات ایران از ۱۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تُن در سال گذشته زراعی به ۱۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تُن در سال جاری زراعی افزایش می‌یابد و در این میان، گندم با ۴ میلیون تُن افزایش، بیشترین میزان رشد تولید را به خود اختصاص داده است.

پیش از این علیرضا مهاجر، معاون امور زراعت وزیر جهاد کشاورزی، تولید ۹ میلیون تن گندم در سال جاری زراعی را پیش‌بینی کرده بود درحالی که در سال گذشته در حدود ۶ میلیون تن گندم در داخل کشور به تولید رسیده بود. 

 

 

توجیه اقتصادی؛ عامل مهم در افزایش انگیزه کشاورزان

مهم‌ترین گام برای توسعه کشاورزی در ایران، داشتن توجیه اقتصادی است. کشور ما سالانه به حدود ۱۱ تا ۱۲ میلیون تن گندم نیاز دارد که بخشی از آن از طریق واردات و بخش دیگر با تولید در داخل تأمین می‌‌شود. رسیدن به خودکفایی در تولید محصول کشاورزی با مصادیق متعددی شامل خرید تضمینی دولت با قیمت مناسب تا حذف دلال بازی‌های مرسوم و کاهش واردات برای ایجاد انگیزه و تقویت بنیان‌های کشاورزان امکانپذیر می‌‌شود و حالا دولت برای افزایش تولید گندم با تعیین قیمت ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان، رغبت مضاعفی را در گندمکاران ایجاد کرده است.

طی سال‌های اخیر رهبر انقلاب تأکید ویژه‌ای بر بحث خودکفایی در محصولات استراتژیک کشاورزی داشتند و همواره این موضوع را پیگیری کرده‌اند. ایشان امسال نیز در سخنرانی نوروزی شان این مسأله مهم را متذکر شدند و دولت هم پیرو این موضوع قیمت خرید تضمینی گندم را به بیش از دو برابر نسبت به سال زراعی قبل تعیین کرد. بر همین اساس و طبق اعلام عطاءالله‌ هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران، با توجه به تعیین قیمت جدید برای خرید تضمینی گندم، کشاورز‌انی که از سال قبل هنوز گندم در انبارها داشتند، گندم خود را به دولت تحویل داده‌اند تا ذخیره مناسبی برای امسال فراهم شود. 

 

 

تلاش برای رسیدن به تولید ۴ میلیون تن گندم دیم

برآورد می‌‌شود تولید گندم دیم در وضعیتی خوش‌بینانه در کشور به ۴ میلیون تن برسد و وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم درنظر دارد که با افزایش سطح زیر کشت، میزان بهره‌وری در تولید گندم به‌صورت دیم را افزایش دهد.

میزان تولید گندم دیم در کشور در مناطق مختلف و با توجه به شرایط آب‌ و هوایی متفاوت است و بعضاً تا بیش از دو تن در هر هکتار می‌‌رسد اما وزارت جهاد کشاورزی به‌دنبال دستیابی به متوسط رکورد ۲ تن در هر هکتار است. اگرچه خشکسالی‌های اخیر در کشور باعث شده است که میزان تولید گندم در کشور که سطح کشت قابل ‌توجهی را نیز به خود اختصاص داده است، کاهش یابد، اما وزیر جهاد کشاورزی پیش‌بینی کرده است که با افزایش سطح زیر کشت گندم دیم و بهبود بهره‌وری تولید، میزان تولید به دوبرابر افزایش یابد و به ۸ میلیون تن در سال برسد.

برای افزایش سطح زیرکشت گندم دیم، وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) از دو سال قبل فعالیت خود را به‌صورت آزمایشی در این طرح آغاز کرده‌اند که از خردادماه سال جاری این طرح به‌شکلی گسترده‌تر در تمام کشور و با مشارکت کشاورزان به مرحله اجرا رسید. مقرر شده است سرمایه صندوق حمایت از توسعه زراعت در دیم‌زارها در ۵ سال به پنج هزار میلیارد تومان برسد و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) نیز اقدام به تخصیص ۵۶۰ میلیارد تومان کمک بلاعوض کرده است. 

 

 

پرداخت مطالبات گندمکاران

تأخیر در پرداخت مطالبات گندمکاران، بستر دلسردی و بی‌انگیزگی در کشاورزان را ایجاد می‌‌کند، اما پرداخت به‌موقع طلب گندمکاران انگیزه آنها را افزایش می‌‌دهد. در همین راستا مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران از واریز ۸ هزار میلیارد تومان دیگر از پول گندم‌های خریداری شده به حساب کشاورزان خبر داده و گفته است: «تاکنون بیش از ۲۱ هزار و ۷۵۹ میلیارد تومان به حساب گندمکاران سراسر کشور واریز شده است.»

اقدام به‌موقع دولت در پرداخت طلب گندمکاران، دست دلالان در مزارع و تبدیل شدن آن‌ها به رقیب دولت در خرید گندم را کوتاه می‌‌کند و با این اقدام در کمرنگ شدن نقش دلالان گندم نقش مهمی ایفا خواهد کرد. دولت علی رغم تلاش در پرداخت به موقع مطالبات، اقدام به توزیع کودهای پایه به طور نسیه در بین کشاورزان کرده است تا تکاپوی خوبی در بین گندمکاران برای کشت صورت بگیرد. 

 

 

آغاز تکاپوی دولت در رسیدن به جایگاه خودکفایی در تولید گندم

متأسفانه بخش کشاورزی جزو وابسته‌ترین بخش‌های کشور به واردات است که این موضوع به طور حتم باید با سیاستگذاری‌های صحیح و حمایت‌های دولتی بهبود یابد. آخرین باری که وزارت جهاد کشاورزی برای خودکفایی در محصولات اساسی برنامه جامعی ارائه کرد به ۷ سال قبل بازمی‌گردد که آن زمان برای ۸ کالای اساسی شامل برنج، جو، گندم، حبوبات، پنبه، چغندر قند، ذرت و دانه‌های روغنی برنامه خوداتکایی تدوین شد و در بعضی از محصولات مانند گندم در سال‌های ابتدایی نیز دستاوردهای خوبی حاصل شد اما بتدریج به دنبال اتخاذ سیاست‌های نادرست، عدم پیگیری طرح‌ها و خشکسالی، سیاست‌ها یا دچار عقب ماندگی شدند و یا اینکه به طور کل شکست خوردند.

با روندی که وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم در تعیین منطقی قیمت گندم در دستور کار دارد و برنامه ریزی برای افزایش دوبرابری تولید گندم به صورت دیم، پیش‌بینی افزایش تولید در کشور به ۴میلیون تُن در سال جاری دور از ذهن نیست و این روند می‌‌تواند سرآغازی برای رسیدن به خودکفایی در تولید گندم در سال‌های آینده باشد.

 

منبع:ایران