تاریخ نگاری کوروش؛ ابهام ها و اغراق ها

ایران تاریخی دارد به درازای هزاران سال و به قول برخی هشت هزار سال! در این مدت پادشاهانی آمده‌اند با خصال خوب و بد که مدتی خویش را بر مردمان این دیار تحمیل کرده‌اند و رفته‌اند.تمام سخن اینجاست که زمانه و کارنامه آنان را باید در روایتی ایرانی جست و نه بیگانه نگاشته.

 

از میانه این عده از حکمرانان خوب یا بد ، از دویست سال پیش ، نام "کوروش هخامنشی "بسا برجسته گشته است.درباره او جز چند سنگ‌ نبشته و نیز تاریخ‌نگاری‌های یونانی و ایضاً پروپاگاندای یهودی ، چیزی در دست نیست.اساساً بر اساس کدامین نقل و روایت ایرانی ، باید او را بر دیگران ترجیح داد؟ وانگهی گزارش صحیح و موثق درباره او و همگنانش  در کجا آمده که بتواند راه را برای مقایسه و ترجیح ما باز کند؟

 

گفتیم که گزارش گری کوروش ، از تاریخ‌نگاری یونانی و به‌طور مشخص هرودوت آغاز گشته.هرودوت در توصیف کوروش ، بسا صفات منفی را بدو نسبت می‌دهد و چهره‌ای که از او می‌سازد، به‌ هیچ‌ روی منزه نیست.دیگر تاریخ نویسان یونانی نیز ، کم‌ و بیش همین راه را پیموده‌اند.پرسش اینجاست که چرا تاریخ‌نگاری جماعتی که همواره در ستیز با ایرانیان باستان بوده‌اند ، این‌گونه نزد ما جدی و موثق قلمداد می‌شود؟

 

دیگر جماعتی که بسیار سنگ کوروش را به سینه زده‌اند ، یهودیان‌اند.قومی که از پیامدهای فتح بابل توسط وی منتفع گشته‌اند.صرف‌نظر از راست و دروغ داستان کوروش با این نحله ، آنان انگیزه داشته‌اند که به خاطر این شهرت تاریخی ، هست و نیست ایرانیان را به کوروش گره بزنند.کاری که تا هم‌ اینک نیز اندیشکده‌ها و رسانه‌های ایشان بدان مشغول‌اند.اگر آنان در راستای منافع تاریخی و تبلیغی خویش بدین کار شده‌اند ، چرا ما باید با آنان هم‌داستان شویم؟

 

همان‌گونه که اشارت رفت ، در حافظه تاریخی ایرانیان ، هیچ‌گاه کوروش به ‌مثابه پدر یا سلسله‌جنبان تاریخ کشورشان مطرح نبوده است."مسعودی " و " ابن حمدون " هرچه از مردمان این دیار درباره پیشینه خویش پرسیدند ، به چنین نامی برنخوردند. " فردوسی " نیز که استاد اسطوره‌سازی است ، هیچ‌گاه او را ندید تا او را به اضعاف مضاعف بزرگ کند! از دو سده پیش به ماقبل هم ، هیچ‌کس به یاد نمی‌آورد که در نیاکان و اطراف خویش ، کسی به کوروش نامیده شده باشد.کوروش حتی اگر واقعی هم باشد،با مختصاتی که در دویست سال اخیر بدان منضم گشته ، پدیده‌ای کاملاً نوین است.