يكشنبه 21 دى 1393 16:24 ساعت
شناسه خبر : 197413
منطقهاي در ميان كوهها و صخرههاي سنگي احاطه شده است؛ خانههاي كاهگلي با پنجرههاي كوچك، درهاي چوبي و در مساحت و اشكال مختلف كه در جاي جاي شهر پراكندهاند؛ تشعشع نور مستقيم خورشيد در وسط بيابان كه اين فضاي قرن ششمي ميلادي را در روز و نور مهتابي كه آن را در شب روشن نگاه ميدارد و پسربچهاي معصوم با موهاي بلند و دستار سفيد كه در لابهلاي كوچههاي مكه ميدود، بازي ميكند و از مردم دستگيري ميكند؛ اين دقيقاً همان چيزي است كه از مجيد مجيدي انتظار ميرفت.
جوان: استاد ساخت فيلمهاي كودكان با اثرگذار جهاني، فيلم كودكي «محمد(ص)» را ساخته است؛ اثري كه با سكانسهاي زيبا و استادانه سازندهاش حس خاصي را در بيننده برميانگيزد. او و عوامل فيلمش با هزينه 14ميليارد توماني در فضايي بهمساحت 220هكتار و در 55كيلومتري جاده تهران به قم مجموعهاي عظيم و باشكوه از جمله شهرهاي مكه، مدينه، بصرا و كليساي بحيرا را بازسازي كردهاند كه يك نوآوري در حوزه دكورسازي سينماي ايرانوجهان محسوب ميشود.
رنگ معصوميت در فيلم جديد مجيدي
اينجا در دشتهاي كويري جاده تهران به قم زمان ناگهان در قرن ششم ميلادي متوقف شده است؛ مجموعهاي كه براي ساخت يكي از بزرگترين فيلمهاي ديني سينماي ايران بازسازي شده است، آدمي را با خود به هزار و 400 سال پيش ميبرد. براي رسيدن به شهرك سينمايي «پيامبر اعظم» نبايد چندان به علائم يا بنرها دلخوش كرد. در كيلومتر 55 جاده تهران به قم در كنار جاده، تابلوي كوچكي تنها راهنماي اولين گروه خبرنگاراني است كه قرار است از لوكيشن پروژه عظيم مجيد مجيدي بازديد كنند؛ «با شهرك سينمايي نور خوش آمديد».
براي ساخت اين فيلم سالهاي زيادي صرف شده است اما نه به اندازه سالهاي انتظار براي ساخت فيلمي اثرگذار درباره معصوميت خاتم پيامبران. در سينماي جهان برخلاف ساير پيامبران اديان الهي همچون حضرت عيسي و حضرت موسي(ع) كمترين تعداد فيلم براي حضرت محمد(ص) ساخته شده است؛ پيامبر بزرگ اسلام هم از اين منظر معصوم است و هم از منظر اينكه هرازگاهي هدف توهينهاي غيراخلاقي كارتونيستها و برخي فيلمسازان غربي قرار ميگيرد.
آخرين فيلمي كه درباره حضرت محمد(ص) ساخته شد نيز «الرساله» مصطفي عقاد است كه به 30واندي سال پيش باز ميگردد و چون تا حدودي به توصيف جنگهاي صدر اسلام پرداخته، اين فيلم هم تصويري هاليوودپسند از دين اسلام و پيامبر اعظم آن به نمايش ميگذارد و حالا نوبت مجيد مجيدي است كه هنرش را صرف اين مسئوليت خطير در سينماي جهان اسلام كند؛ چه انتخاب هوشمندانهاي! مجيدي، كارگردان ماهر ساخت آثار كودكانه ماندگاري چون «بچههاي آسمان» و «رنگ خدا» كه نامزد دريافت جايزه اسكار بوده است؛ شخصيت اول كودك فيلم جديد او ديگر نه علي پسربچه معصوم فيلم «بچههاي آسمان» است كه كفشهاي خواهرش زهرا را گم كرده و نه محمد پسربچه معصوم نابيناي فيلم «به رنگ خدا» است كه احساس ميكند هيچ كس او را دوست ندارد و ميخواهد خدا را با دستانش پيدا كند؛ پسربچه معصوم فيلم جديد مجيدي، محمد است، پسر عبدالله و آمنه، كودكي معصوم و كوچك با موهاي بلند مشكي و دستاري سفيد رنگ كه در لابهلاي كوچههاي خاكي مكه ميدود، بازي ميكند، در نيزارها زير سايه درخت نخل مينشيند و وقت ميگذراند و با قد و قامت كودكانهاش به كودكان و بردگان سيهچرده كمك ميكند؛ در قبرستان كودكان دختر زنده به گور شده، براي نوزاد كوچكي كه در تلي از خاك دست و پا ميزند و براي جهل اعراب افسوس ميخورد و در صحنههايي دراماتيك بر بالين پيكر حليمه (با بازي ساره بيات)، خاشاكي كه با وزش باد بر صورتش ميريزد را كنار ميزند. اينها صحنههايي زيبا از فيلم «محمد(ص)» مجيدي هستند. بيشك مجيدي اينبار هم در دراماتيزه كردن معصوميت كودكان چيزي كم نگذاشته است تا شايد با تماشاي اين فيلم، هر انساني در هر نقطه از كره خاكي كه ذرهاي شرافت در وجودش دارد از حمله و توهين و كجفهمي درباره پيامبر بزرگ اسلام بگريزد و ذرهاي براي شناخت هرچه بيشتر ذات حقيقي آن حضرت ترغيب شود.
چهره حضرت رسول(ص) در فيلم مجيدي!
البته اين هدف عاليقدر از زمان كليد خوردن پروژه «محمد (ص)» تا به امروز دستمايه بازيهاي سياسي برخي كشورهاي عربي و علماي الازهر مصر قرار گرفته است كه مدام با قطعيت درباره تحريم اين فيلم سخن ميگويند آن هم به اين بهانه كه چهره رسول اكرم در آن نمايش داده شده است. نكته همينجا است؛ مجيدي برخلاف آثار تلويزيوني درباره پيامبران و امامان كه به شكلي گل درشت به پوشاندن چهره انبياي الهي اقدام كرده و از تكنيكهاي قديمي چون نوراني كردن چهره استفاده ميكنند يا همچون فيلم «الرساله» مصطفي عقاد كه بدون نشان دادن حضرت محمد(ص) از تكنيك دوربين سابژكتيو براي انتقال تمامي اعمال مربوط به ايشان استفاده كرده بود حضرت محمد(ص) را در دوره كودكي بازنمايي ميكند؛ بيننده از نماي نيمرخ، حضرت را با موهاي بلند مشكي و حالتدار ميبيند كه جلوي صورت او را پوشانده است؛ ارزشهاي اسلامي، محدوديتهايي را براي نمايش چهره انبياي الهي قائل است و اما مجيدي ضمن آنكه به اين محدوديتها و قوانين پايبند مانده براي محو كردن اين خطوط قرمز صحنههايي را خلق كرده است كه در آن بيننده خيلي درگير اين موضوع و محدوديتها نميشود؛ از نيمرخ و سهرخ گيسوان زيباي رسول اكرم چهره او را پوشانده و بيننده ضمن آنكه نميتواند چهره ايشان را بهطور كامل ببيند كماكان بخشهايي از اجزاي صورتش، همچون پيشاني و ابرو و بيني را گاه در تيررس نگاه خود دارد.
فيلم «محمد(ص)» با فلش بكهاي متعددي همراه است؛ حدود نيم ساعت از فيلم در زمان بزرگسالي حضرت محمد(ص) ميگذرد كه با يارانش در شعب ابيطالب به سر ميبرند. فيلم از زبان ابوطالب، عموي پيامبر و پدر حضرت علي(ع) روايت ميشود و مهدي پاكدل نقش او را ايفا ميكند. به گفته مجيدي بازيگران اين فيلم سورپرايز بسيار بزرگ آن براي بينندگان خواهند بود. فيلم در افتتاحيه جشنواره فيلم فجر نمايش داده شده و رونمايي ميشود و ظاهراً در آن روز همه از بازيهاي اثرگذار بازيگران اين فيلم اعم از عليرضا شجاعنوري، ساره بيات، مهدي پاكدل، مينا ساداتي، داريوش فرهنگ و محسن تنابنده متأثر خواهند شد.
گذري بر شهرك 14 ميليارد توماني «پيامبر اعظم(ص)»
تأثيري كه مجيدي و عواملش از آن سخن ميگويند، وعدهاي است كه تا تحققش 22 روز ديگر زمان لازم است اما مجموعهاي كه عوامل اين فيلم در تپهها و دشتهاي جاده تهران – قم ساختهاند با وجود سكوت دشت و خالي از سكنه و سياه لشكر بودن آن، قدرت تاثيرگذاري خود را دارد. مجيدي ميخواست در ابتدا فيلمش را در خارج از ايران فيلمبرداري كند؛ در سوريه، مراكش، هند و هر جا كه بتواند با شرايط آب و هوايي و زيستي مكه و مدينه آن دوران مطابقت داشته باشد. شرايط به دلايل مختلف براي اين كار فراهم نشد، مصلحت در اين بود كه عوامل فيلم فضاي مكه و مدينه قرن ششم ميلادي را در 55 كيلومتري جاده تهران – قم بازسازي و شهرك «پيامبر اعظم» را افتتاح كنند؛ اقدامي كه در راستاي كمك به ساختار سينماي كشور قرار گرفت. شهرك سينمايي «پيامبر اعظم» با هزينه 14ميليارد تومان ساخته و در ايام خجسته عيد غدير خم در آبانماه سال 91 و با حضور مقام معظم رهبري افتتاح شد؛ دشتي به مساحت 220هكتار كه مهمترين لوكيشن آن شهر مكه در زميني به مساحت 65 هكتار ساخته شده است.
سطح اشغال شهر مكه بازسازي شده در اين شهرك نيز 11 هكتار بوده كه در آن چيزي حدود 45 هزار مترمربع به صورت صنعتي ساخت و ساز صورت گرفته است. «ميلژن كركا كلژاكويچ» هنرمند ۶۳ ساله كروات و طراح بزرگ دنيا به همراهي محسن شاه ابراهيمي، طراح صحنه و لباس كشورمان اين مجموعه را طراحي كردهاند. هنر آنها را هنگامي كه بر بلنداي يكي از تپههاي اطراف ميايستي و از دور به شهر نگاه ميكني درمييابي. شهر به زيبايي تمام بازسازي شده و نتيجه دو سال تحقيق از كشورهاي مختلف و برجستهترين تاريخدانان و علماي اهل تسنن و شيعه است. تلاش براي شناسايي فرهنگ زيستي ساكنان اين شهر و خصيصههاي اجتماعي آن به خوبي در جزئيات و معماري بناها، تزئينات بيروني و اندروني آنها و المانهايي اعم از باراندازها، بازار سنتي و تخصصي جديد آن مشهود است. با وجود دسترسي خوب شهرك به يك مگابايت برق شبكهاي، هيچ اثري از سيمكشي برق و لولهكشي در آن مشاهده نميشود. در جايجاي شهر مكه بتها در سايزها و اشكال مختلف خودنمايي ميكنند. كوه عمر در سمت چپ مكه كه اكنون تخريب شده است در مكه بازسازي شده ايران بر جاي خود باقي است. مجموعهاي از كوهها و صخرهها شهر مكه را احاطه كرده است. جالب آنجا است كه كوههاي سنگي تقريباً با همين فاصله از شهر مكه واقعي قرار داشتهاند.
حتي مقام ابراهيم و چاه زمزم در اين شهرك براساس مستندات تاريخي موجود و منطبق بر فاصله حقيقيشان از كعبه بازسازي شدهاند. نكته جالبتر وجود دو كوه در اطراف مكه شهرك سينمايي فيلم مجيدي است؛ يكي تداعيكننده كوه صفا و ديگري كوه مروه كه فاصله ميان اين دو منطبق بر فاصله واقعي اين دو كوه از يكديگر و جغرافياي تاريخي و كنوني مكه است. به گفته شاهابراهيمي روش ساخت اين شهرك، يك روش منحصربهفرد با استفاده از داربست و لوله و مكعبسازهاي معروف به 3D پنل با قوطيهاي فلزي است كه تا اين لحظه براي اولينبار در سطح سينماي دنيا اتفاق ميافتد.
شعب ابيطالب از ديگر لوكيشنهاي فيلم است كه داستان از آنجا فلشبك ميخورد. شهر بصرا و كليساي بحيرا كه كشيش مسيحي نشانههاي نبوت را در حضرت محمد 13 ساله كشف ميكند در اين شهرك به زيبايي هرچه تمامتر بازسازي شدهاند. 4 هزار و 500 مترمربع مجموع فضاي كليساي بحيراست كه با سرمايهگذاري 7 ميلياردي ساخته شده و از نماي بيرون و از درون به يك اثر باستاني ارزشمند شباهت دارد، اين هنر دست عوامل فيلم و طراحان آن را ميرساند، اين كليسا درست به همان خوبي ساخته شده كه كاخهاي فرو ريخته خارج از شهر بصرا ساخته شدهاند؛ گذرگاهي با ستونهاي بلند كه كاروانها از آنجا وارد شهر ميشدند. شهر مدينه نيز از ديگر لوكيشنهاي ساخته شده در شهرك «پيامبراعظم» است كه خانههايش شكل و شمايل به مراتب جديدتري از خانههاي شهر مكه دارد و احتمالاً صحنههايي از زندگي رسول اكرم(ص) در سالهاي جواني و ميانسالي در اين شهر خواهد گذشت. مدينه در فضايي به مساحت 16هكتار و 16هزار مترمربعي و با سرمايهگذاري 4ميليارد توماني ساخته شده است. غروب آفتاب، سكوت و سرماي هوا در دشت بياباني فضاي آن را دراماتيك كرده است.
همه اين امكانات به كار گرفته شدهاند با اين اميد كه فيلم «محمد(ص)» بتواند تنها گوشهاي از حق جامعه شيعي جهان اسلام را در قبال حضرت محمد(ص) ادا كند. مجيدي سراغ مقطع كودكي حضرت محمد(ص) رفته تا فارغ از موضوعات و مسائل محل اختلاف ميان تشيع و تسنن فيلمي جهانشمول براي دنياي اسلام و كره خاكي بسازد كه در آن اختلافات راه نفوذي نداشته باشد. به نظر ميرسد كه او در اين راه تمام سعي خود را كرده و هر آنچه در توان داشته رو كرده است. حالا او بايد بنشيند، ثمره كار خود را در جشنواره فيلم فجر و سپس در اكران داخلي و بعد از آن در اكران جهاني برداشت كند. همه اميدوار هستند كه اين كار، بهترين اثر سينمايي مجيد مجيدي درآمده باشد.
لینک کوتاه »
http://rajanews.com/node/197413
لینک کوتاه کپی شد
کلیدواژه ها »