بازی با اعداد و ارقام یا توهين به فهم مردم

گروه استان‌ها – تهران:  افزايش افتتاح همزمان پروژه­های چند ده تایی توسط شهرداری تهران كه در برخي مناطق بعضا تعداد پروژه ها سه رقمی نیز می شود شائبه تبلیغاتی بودن این افتتاحیه ها را در اذهان مردم ایجاد كرده است.

شهرداری تهران هم به لحاظ برخورداری از منابع مالی سرشار و هم به دلیل در اختیار داشتن زنجیره ای از رسانه ها و نشریات اعم از شبكه تهران، روزنامه ها و سايت ها این امکان را دارد که در تبلیغات و اطلاع رسانی خدمات و برنامه های خود گوی سبقت را از سایر نهادها و دستگاههای اجرایی برباید.

علاوه بر این در اختیار داشتن فضاهای شهری و امکان نصب بنر و بیلبورد این امکان را برای مدیران شهری فراهم ساخته است تا بیشتر از سایر مدیران بتوانند خدمات خود را به مردم معرفی کنند.

این امر به خودی خود بد نیست اما مشکل آنجایی آغاز می شود که استفاده از این امکانات نه در جهت آگاهی بخشی به مردم بلکه در مسیر انحراف افکار عمومی و یا خدای ناکرده فریب آنها استفاده شود؛ کاری که در برخی موارد در تبلیغات و رسانه های اقماری شهرداری تهران به چشم می آید.

برگزاری افتتاحیه هایی با عناوین افتتاح 108 پروژه در منطقه شش، 272 پروژه در منطقه هفده، 55 پروژه در منطقه شانزده،  90 پروژه در منطقه هشت، 100 پروژه در جنوب شرق تهران، 124 پروژه در مناطق یازده و دوازده، 111 پروژه در منطقه یازده، 60 پروژه در منطقه دوازده، 120 پروژه در منطقه بیست و 700 پروژه در منطقه پنج باعث شده است تا این سوال در افکار عمومی مطرح شود که واقعا اگر این چندین هزار پروژه شهری در سطح شهر تهران اجرا شده بود آیا هنوز بسیاری از معضلات پایتخت پابرجا می بود؟

شاید بد نباشد به عنوان مشتی نمونه خروار به بررسی نحوه عملکرد تبلیغاتی شهرداری یکی از مناطق تهران بپردازیم که او هم از غافله چنین افتتاحیه هایی عقب نماده و خبر از افتتاح 120 پروژه شهری داده است که با افتتاح آنها از فاصله شمال و جنوب شهر کاسته خواهد شد.

منطقه بیست شهرداری تهران از چند جهت برای این کار مناسب است چراکه به عنوان جنوبی ترین منطقه تهران می تواند سنگ محکی برای ادعای توجه شهرداری به جنوب شهر باشد و هم اینکه با توجه به ماجراهای یکسال قبل که با موضوع استقلال شهرری از تهران مطرح شده بود، برنامه های تبلیغاتی شهرداری بر این منطقه متمرکز شده و حتی کار به جایی کشید که پروژه های عمرانی مناطق دیگر را هم در سطح این منطقه تبلیغ می کردند.
 
تعداد پروژه ها، روش جدید فضا سازی رسانه ای

یکی از مواردی که شهرداری تهران برای ایجاد موج های تبلیغاتی مورد استفاده قرار می دهد بالابردن تعداد پروژه ها و افتتاح همزمان آنهاست که به عنوان نمونه چندی پیش شهردار تهران در مراسم افتتاح 700 پروژه عمرانی منطقه پنج تهران حضور پیدا کرد.  شهرداری منطقه بیست نیز بارها از طرق مختلف خبر افتتاح 120 پروژه شهری را اعلام كرده است.

با بالا گرفتن ماجرای استقلال شهرری و اصرار نمایندگان مجلس بر اجرای این قانون، شهرداری منطقه بیست از ابتدای نیمه دوم سال قبل بر شدت تبلیغات خود افزود و با استفاده از امکانات رسانه ای خود تلاش كرد تا فضا را به گونه ای ترسیم کند که در صورت استقلال شهرری از تهران خدمات بسیاری که هم اکنون به این شهر داده می شود قطع خواهد شد.

از همان زمان بود که عبارت 120 پروژه ورد زبان مسئولان شهرداری منطقه بيست شد و از آن به بعد افتتاح هر پروژه ای در قالب همان 120 پروژه تعریف می شد.

این کار بعد از گذشت نزدیک به یکسال هنوز هم ادامه دارد و همچنان پروژه های این طرح 120 تایی دارد افتتاح می شود. 

پروژه یا نیمچه پروژه

جدای از تعداد پروژه ها آنچه که اهمیت پیدا می کند و به عنوان یک سوال در ذهن مخاطبان تبلیغات شهرداری تهران نقش می بندد ماهیت این پروژه ها است؟

طبیعی است که وقتی صحبت از یک منطقه به میان می آید این انتظار وجود ندارد که پروژه های مورد بحث در سطح کلان یا ملی باشد اما اینکه پروژه های مد نظر از حداقل وزن عمرانی و اجرایی برخوردار باشند انتظار بی جایی نیست.

اما نگاهی به لیست 120 تایی پروژه های مد نظر شهرداری منطقه 20 موارد جالبی را پیش روی شهروندان قرار داده و آنها را از این جهت که آیا پروژه های سایر مناطق نیز از همین جنس است، نگران می کند.

به عنوان نمونه در سیاهه 120 تایی پروژه های منطقه بیست از فعالیتهای جاری و ابتدایی شهرداری منطقه که جزو وظایف روزمره یک نهاد شهری است به عنوان پروژه عمرانی نام برده شده است.

اجرای روکش آسفالت معابر منطقه، بازسازی انهار فرسوده محلات منطقه، نصب تابلوهای هدایت مسیرجانبی، نصب نرده در معابر و تقاطعات، آرام سازی و ایمن سازی(منظور همان نصب سرعت گیر است!) و حتی رفع آبگرفتگی معابر سطح منطقه نیز جزو پروژه های عمرانی شناخته شده است.

جالب تر آنکه شهرداری منطقه بیست محوطه سازی برای شهرداری ناحیه سه این منطقه را هم پروژه ای عمرانی می داند که قرار است فاصله شمال و جنوب شهر را کم کند.

14 مورد از این 120 پروژه نیز مربوط به ساخت یا ترمیم پیاده رو در خیابان ها، 6 مورد نصب یا ترمیم پل های عابر پیاده و 9 مورد نیز مربوط به اصلاح هندسی معابر است. یک مورد قابل توجه دیگر که در این لیست به چشم می آید عنوان نصب سایبان ایستگاه اتوبوس است که به عنوان یک پروژه از آن یاد شده است!

موارد این چنینی دیگری نیز در لیست شهرداری منطقه بیست به چشم می آید که یا چند مورد از آنها با هم به زحمت یک پروژه می شوند و یا اینکه معلوم نیست چه ربطی به دغدغه های مردم در مورد فاصله خدمات شهری در شمال و جنوب شهر دارند.

البته در این لیست چند پروژه مهم مانند ورزشگاه جانبازان نیز به چشم می آید که اجرای آنها از اقدامات مثبت و قابل تقدیر شهرداری تهران است اما سوال اساسی اینجاست که قرار دادن کارهای روزمره و وظایف بدیهی شهرداری در کنار پروژه ها چه توجیهی دارد جز اینکه شهرداری از برجسته كردن تعداد پروژه های خود قصد استفاده تبلیغاتی و فريب اذهان عمومی را داشته است؟ 

چرتکه هایی که دولا پهنا حساب می کنند

یکی دیگر از مواردی که در برنامه های تبلیغاتی شهرداری به چشم می آید ارائه آمار و ارقام مربوط به هزینه های پروژه هاست که با پروژه مورد اشاره تناسب ندارد؛ گاهی این پروژه تونل توحید است که حساسیت های روی آن در سطح ملی بوده و سوالات بیشتری را درباره نوع و محل هزینه کرد اعتبارات آن در اذهان مردم ایجاد می کند و گاه این عدم تناسب بین پروژه و هزینه اجرا مربوط به پروژه های کوچک منطقه ایست که در این صورت معمولا رسانه ها حساسیت نشان نداده و مردم باخبر نمی شوند؛ در شهرداری منطقه بیست نیز این موارد وجود دارد.

 به عنوان مثال یکی از پروژه هایی که چند سال در برابر چشم مردم شهرری در حال انجام بود پروژه ساخت میدان نماز این منطقه است. ساخت این میدان بیش از 2 سال طول کشید و مردم شهرری هر روز با خودشان می گفتند وقتی این نایلون ها و حصارها کنار رود حتما با بنایی روبرو خواهند شد که ارزش صرف این زمان و هزینه را داشته است.

به گفته خود مسئولان شهرداری 2 میلیارد تومان برای ساخت این میدان هزینه شده است که هر ناظر منصفی با نگاه به آن می تواند درباره چگونگی صرف این مقدار اعتبار قضاوت کند.

ساخت مسیر دوچرخه سواری نیز از دیگر پروژه های منطقه بیست است که هم به گواهی لیست 120 تایی این منطقه و هم نشریه اقماری آن رقم یک میلیارد تومان برای اجرای آن هزینه شده است.

این طرح شامل 3500 متر خط کشی زمین، کانکس هایی که در آن دوچرخه نگهداری شده و به علاقه مندان ارایه می شود و خرید دوچرخه است. از طرف دیگر شهردار منطقه در مصاحبه ای ظرفیت این طرح را 200 دوچرخه ذكر كرده است.

حال با یک حساب سر انگشتی می توان به این نتیجه رسید که احتمالا شهرداری محترم منطقه هر کدام از دو چرخه ها را با قیمتی بیش از سه - چهار میلیون تومان خریده است مگر اینکه عدد یک میلیارد تومان که به عنوان هزینه برای این طرح داده شده است برای کل مسیرهای دوچرخه سواری ای باشد که در آینده افتتاح خواهد شد و شهردار قول افتتاح 8 خانه دو چرخه را تا پایان امسال داده است.

اگر این احتمال آخر درست باشد آنوقت باید پرسید آیا درست است ما پروژه ای را که بیش از دو سال افتتاح آن طول می کشد جزو 120 پروژه قرار دهیم و دو سال زودتر برایش تبلیغ کنیم و هزینه اش را جلو جلو به حساب بیاوریم؟
 
مردم را دست کم نگیریم

شهرداری منطقه بیست تنها نمونه ای بود تا با بررسی آن گوشه ای از ابعاد افتتاحیه های پروژه های چند صدتایی روشن شود. حال این سوال در ذهن مردم پایتخت که مخاطب تبلیغات شهرداری هستند شکل می گیرد که آیا پروژه های سایر مناطق نیز از همین دست است؟ آیا منطقه پنج نیز با کنار هم گذاشتن چنین پروژه هایی مراسم افتتاح 700 پروژه خود را برگزار نموده است؟ این پرسش ها بخشی از سوالاتی است که می طلبد شهرداری تهران با پاسخ دادن به آنها اذهان مردم را نسبت به آن روشن کند.