سند علیه سندسازی

سازمان انرژی اتمی در گزارشی به شفاف‌سازی گزارشی دیگر پرداخت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چندی پیش با انتشار آن آغازگر تنش‌های تازه‌ای در روند همکاری خود با تهران شد.

 

 «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس مدعی شده است تا زمانی که ایران از لحاظ فنی توضیحات معتبری برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در سه سایت تورقوزآباد، ورامین و مریوان ارائه نکند، این سازمان نمی‌تواند صحت و کامل بودن اعلامیه‌های ایران ذیل موافقتنامه جامع پادمان را تأیید کند. در پی چنین ادعایی بود که امریکا و تروئیکای اروپا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای حکام ارائه دادند که ۱۸ خرداد ماه با ۳۰ رأی موافق، ۲ رأی مخالف روسیه و چین و ۳ رأی ممتنع هند، پاکستان و لیبی به تصویب شورای حکام رسید.

 

 

ایران هم در واکنش به این اقدام اعلام کرد که به‌دلیل رویکرد غیرسازنده آژانس و تصویب قطعنامه، گام‌های عملی متقابلی اتخاذ کرده که نصب سانتریفیوژ پیشرفته و غیرفعال‌سازی دوربین‌های فراپادمانی، از جمله این گام‌هاست. سازمان انرژی اتمی ایران روز گذشته با هدف شفاف‌سازی روند همکاری ایران با آژانس درباره موضوعات اختلافی گزارشی را منتشر کرد. این گزارش با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به‌طور کامل به تعهدات خود طبق موافقتنامه پادمان جامع که آژانس از طریق آن به حفظ دانش خود به واسطه یک سازوکار راستی‌آزمایی قوی عمل می‌کند، افزود: «با وجود این، ایران در راستای همکاری بیشتر با آژانس موافقت کرد تا در دو نوبت بیانیه‌های مشترک ۲۶ اوت ۲۰۲۰ و ۵ مارس ۲۰۲۲ را منعقد کند که مفاد آنها به‌طور کامل توسط جمهوری اسلامی ایران اجرا شد.» گزارش سازمان در ادامه به طرح موضوعات ادعایی آژانس به‌رغم اجرای تعهدات خود در چهارچوب این دو بیانیه اشاره داشت و اعلام کرد: «مکان‌های اشاره شده در گزارش فعلی مدیرکل مبتنی بر ادعاهای مطرح شده توسط طرف ثالث بد نیت - یعنی رژیم صهیونیستی- است که هیچ مبنای حقوقی ندارد.» این گزارش در ادامه به شرح موضوعات اختلافی میان ایران و آژانس که شامل ۴ مکان ادعایی این نهاد بین‌المللی است، می‌پردازد. پیشتر موضوع اختلافی پیرامون سایت جابرابن حیان کرج با تأیید آژانس مورد حل و فصل قرار گرفته است.

 

 

گزارش سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه دسترسی به سایت لویزان- شیان در ۲۸ ژوئن ۲۰۰۴ به آژانس اعطا شده بود و بر‌اساس گزارش‌های تکمیلی آژانس تأیید شد که «هیچ ماده هسته‌ای قابل اظهار مطابق با پادمان آژانس وجود نداشت» و «هیچ فعالیت هسته‌ای مرتبط با چرخه سوخت در لویزان - شیان انجام نشده است»، به طرح ادعای دوباره آژانس درباره این مکان ادعایی اشاره کرد و یادآور شد: «صرف یافتن ذرات اورانیوم طبیعی در نمونه‌های محیطی جمع‌آوری شده نمی‌تواند به عنوان نشانه‌ای از وجود مقادیری از مواد هسته‌ای تلقی شود، در حالی که آژانس بدون در نظر گرفتن دلایل احتمالی دیگر به اشتباه به این نتیجه رسید که مواد هسته‌ای در این مکان وجود داشته است.»

بر مبنای این گزارش، مکرراً به آژانس توضیح داده شد، ادعاهای آن هیچ مبنای قانونی نداشته و تنها اتهاماتی بی‌پروایانه هستند. در واقع هیچ ماده هسته‌ای اظهار نشده‌ای در ایران وجود ندارد و ادعای آژانس صرفاً براساس اطلاعات نادرست و ساختگی ارائه شده توسط رژیم نامشروع صهیونیستی است که خود دارای سلاح‌های هسته‌ای است.

 

 

گزارش سازمان انرژی اتمی به دومین مکان مورد ادعای آژانس یعنی سایت هسته‌ای «جابرابن حیان» کرج اشاره داشته و افزود: «آژانس اطلاعات ارائه شده توسط ایران را درباره این سایت در ۱۹ مارس ۲۰۲۲ بررسی کرد و دریافت که این اطلاعات عمدتاً اطلاعاتی بودند که ایران قبلاً به آژانس ارائه کرده بود، در عین حال شامل اطلاعات جدیدی بود که متعاقباً توسط آژانس ارزیابی شد.» از این‌رو مطابق با بیانیه مشترک توافق شده در ۴ آوریل ۲۰۲۲ و در چهارچوب جدول زمانی تعیین شده، جمهوری اسلامی ایران تمام اطلاعات مورد نیاز درخواست شده توسط آژانس در مورد مکان‌های شناسایی شده را که قبلاً گفته شد تحت کنترل بخش خصوصی بوده، به آژانس ارائه کرده است. لازم به ذکر است که جمهوری اسلامی ایران به تمام تعهدات خود در این زمینه عمل کرده و تمام سؤالات آژانس را در نهایت همکاری مورد ملاحظه قرار داده است.

 

 

گزارش آژانس در توضیح مکان سوم ادعایی یعنی ورامین اشاره داشت: «آژانس در بند ۲۲ گزارش اخیر خود به‌طور گمراه‌کننده‌ای بیان می‌کند که این نهاد اطلاعاتی در مورد استفاده یا ذخیره‌سازی احتمالی مواد هسته‌ای یا انجام فعالیت‌های مرتبط هسته‌ای، از جمله فعالیت‌های تحقیق و توسعه‌ای مرتبط با چرخه سوخت هسته‌ای در مکان ۳ در ایران (مکان معروف به ورامین) دارد که با شواهد معتبر پشتیبانی نمی‌شود.» آژانس ادعا می‌کند که «....تورقوزآباد..... با ذخیره‌سازی مواد و تجهیزات هسته‌ای مرتبط بوده است.» این در حالی است که این ادعا مبتنی بر اطلاعات و اسناد معتبر نیست. محل مورد نظر در واقع یک مکان صنعتی است که انواع انبارها و محل‌های نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک‌ها و قطعات وسایل نقلیه، لوله‌ها و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی را دربر می‌گیرد؛ بنابراین هیچ مبنایی برای اظهار این مکان به آژانس (برای ایران) وجود نداشته است.

سازمان در توضیح این ادعا افزوده است: «آژانس اسناد معتبری را به ایران در مورد ادعای خود مبنی بر وجود مواد هسته‌ای و فعالیت‌های مرتبط هسته‌ای اظهار نشده احتمالی در این مکان ارائه نکرده است، نباید از ایران انتظار داشته باشد تا اسناد غیرمعتبر و ساختگی را به عنوان هرگونه مبنای پادمانی و پروتکل الحاقی برای پاسخگویی به درخواست‌های آژانس درنظر بگیرد. با وجود این، ایران داوطلبانه به آژانس اجازه دسترسی داده و اطلاعات و توضیحاتی در مورد این مکان را به آژانس ارائه کرد.» به این ترتیب ادعای آژانس مبنی بر اینکه کانتینرهای برداشته شده از ورامین در زمان برچیدن ساختمان‌ها در این مکان در نهایت به تورقوزآباد منتقل شدند، قابل اثبات و تأیید نیست و ارزیابی حرفه‌ای و قابل اعتمادی نیست.

 

 

گزارش سازمان در توضیح بیشتر درباره این موضوع مورد اختلاف می‌افزاید: «در تحقیقات فشرده ما در زمینه پیشینه فعالیت‌های انجام شده در این مکان، نتوانستیم منشأ ذرات گزارش شده توسط آژانس را پیدا کنیم. هیچ‌گونه فعالیت یا انبار هسته‌ای در این مکان وجود نداشته است. از این‌رو، هیچ سرنخ فنی در مورد منشأ ذرات گزارش شده یافت نشد. لذا، امکان وجود چنین ذرات از طریق انجام خرابکاری را نمی‌توان منتفی دانست.» بنابراین، از آنجایی که هرگز هیچ‌گونه فعالیت مرتبط هسته‌ای در این مکان وجود نداشته است، گزارش آژانس در مورد وجود ذرات هیچ توجیهی به غیر از اینکه اقدامات خرابکارانه برای سناریوسازی توسط دشمنان شناخته شده جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گیرد، ندارد.

 

 

سازمان انرژی اتمی در ادامه گزارش خود به مکان چهارم مورد ادعای آژانس اشاره می‌کند و با بیان اینکه منطق نامگذاری مکان ۴ به عنوان مریوان توسط آژانس نامربوط و برای ایران ناشناخته است، می‌افزاید: «آژانس تا همین اواخر این مکان را با عنوان «آباده» نامگذاری کرده بود. علاوه بر این، آژانس موضوع مربوط به مکانی به نام مریوان را در گزارش خود مندرج در سند مورخ ۲ دسامبر ۲۰۱۵ بسته بود.» در همین زمینه آژانس مدعی شده که اسناد پشتیبان در مورد مکان موسوم به نام «مریوان» را به ایران ارائه کرده است. این اسناد ادعایی آژانس تنها دو تصویر از یک مکان ناشناخته است که نمی‌تواند به هیچ‌وجه به عنوان شواهد معتبر تلقی شود، زیرا به‌راحتی قابل تولید بوده و به همین دلیل ارزش حقوقی و فنی ندارند.

 

 

بنابر گزارش سازمان، اشاره آژانس به وجود آشکارسازهای نوترونی در این مکان، اصولاً هیچ مبنای پادمانی و حتی پروتکل الحاقی ندارد. با وجود این واقعیت و اگرچه سؤالات آژانس براساس اطلاعات معتبر مرتبط با هدف پادمان برای درخواست دسترسی به این مکان‌ها نبود، جمهوری اسلامی ایران براساس حسن نیت خود، به صورت داوطلبانه اجازه دسترسی به آژانس داد و توضیحات در مورد تاریخچه کامل، استفاده و حتی کاربرد سنگرها ارائه کرد. این مکان برای بهره‌برداری از خاک نسوز طی قراردادی با یک شرکت خارجی چند دهه‌ پیش مورد استفاده قرار گرفت با این حال، آژانس بی‌دلیل ادعا کرد که این مکان در فعالیت‌های هسته‌ای مشارکت داشته است. این ادعاهای آژانس که در این مکان آزمایش‌های انفجاری با سپر محافظ برای آماده‌سازی جهت استفاده از آشکارسازهای نوترونی بوده صرفاً یک خیال‌پردازی مبتنی بر اطلاعات غیرموثق و نادرست است. این نتیجه‌گیری کاملاً نادرست، غیرواقعی و مغرضانه است.

 

 

سازمان انرژی اتمی در ادامه گزارش خود با اشاره به اینکه ایران در مکان‌های مختلفی به‌طور مکرر با ابزارها و شیوه‌های گوناگون مورد اقدامات خرابکارانه متعددی قرار گرفته است، افزود: «منشأ احتمالی دیگر ذرات گزارش شده توسط آژانس می‌تواند ناشی از اقدامات خرابکارانه (خرابکاری) باشد. نباید فراموش کرد که جمهوری اسلامی ایران در مکان‌های مختلفی به‌طور مکرر با ابزارها و شیوه‌های گوناگون مورد اقدامات خرابکارانه متعددی قرار گرفته است. ارزیابی آژانس براساس شباهت‌های بین کامیون‌های مختلف مشاهده شده در مریوان و تورقوزآباد در اواسط ژوئیه و اواسط اوت ۲۰۱۸ از طریق تحلیل تصاویر ماهواره‌ای تجاری موجود در مورد این ادعا که اقلام مورد اشاره از تورقوز آباد برداشته شدند، صرفاً نادقیق و غیرحرفه‌ای است. چنین تصاویر ماهواره‌ای تجاری نمی‌تواند مبنای معتبری برای استنتاجی مانند آن را فراهم کند.»

 

 

سازمان انرژی اتمی در نهایت با یادآوری اینکه در طول ۲۰ سال گذشته بیشترین بازرسی‌های گسترده آژانس در ایران انجام شده به‌طوری که بیان می‌دارد ۲۲ درصد از بازرسی‌های سراسر جهان در ایران انجام شده است، تصریح کرد: «آژانس با استناد به اطلاعات نامعتبر فوق، همه همکاری‌های ایران با آژانس و فعالیت‌های شفاف صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را به‌طور ناعادلانه تحت‌الشعاع قرار داده است. این رویکرد با همکاری گسترده‌ای که ایران با آژانس در اجرای قوی‌ترین نظام راستی‌آزمایی توسط آژانس در ایران اعمال می‌کند مطابقت ندارد. جمهوری اسلامی ایران به‌طور جدی در مورد تأثیرات منفی چنین رویکردی بر محیط سازنده کلی موجود در همکاری‌ها با آژانس هشدار می‌دهد.»

 

منبع: روزنامه ایران