هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
دوشنبه 2 ارديبهشت 1398 18:31 ساعت
شناسه خبر : 315233
درحاشیه حضور زنده یک زن در تابلو تبلیغاتی
استفاده از جاذبه های جنسی زنان در تبلیغات شهری/ چراصدایی از مدعیان دفاع از حقوق زنان در نمی‌آید؟
تمام افراد و رسانه هایی که بزرگداشت مقام مادری را تاب نیاورده بودند، این روزها دربرابر استفاده ابزاری از یک زن برای تبلیغ آرایشگاه سکوت کرده اند. گویی برای این طیف تنها چیزی که مذموم است، «مادری و همسری» است. اما اگر زنان به شکل کالا در جامعه درآیند چندان هم مشکلی ندارد.
گروه اجتماعی_رجانیوز: ساعاتی پس از انتشار عکس تبلیغاتی یک آرایشگاه زنانه در بابل، مسئولان این شهرستان اعلام کردند که فرد متخلف دستگیر و آرایشگاه وی پلمب شده است. داستان این جنجال از آنجا شروع شد یک زن به صورت زنده در کنار بیلبورد تبلیغاتی، اقدام به تبلیغ یک سالن آرایش زنانه کرده است. اگرچه شهرداری بابل ضمن جمع آوری این بیلبورد در بیانیه ای وعده پیگیری قضایی این امر را داده است، اما به نظر می رسد مساله ریشه دارتر از آن است که با جمع آوری بیلبورد تبلیغاتی و پیگیری قضایی تمام شود. این پدیده را میتوان محصول شعار سال گذشته‌ی نمایشگاه «زنان و تولید ملی» دانست.
به گزارش رجانیوز شهریور سال گذشته بود که سیزدهمین نمایشگاه زنان و تولید ملی که با حضور شهرداری تهران و جمعی از مسئولان دولتی و شهری افتتاح شد؛ نمایشگاهی که به گفته مدیرکل امور بانوان شهرداری تغییرات زیادی با 12 نمایشگاه قبلی داشت! یکی از تفاوت ها، نگاه جدیدی بودکه مسئولان به مفهوم و جایگاه «زن» داشتند. در این نمایشگاه بنری با شعار «زنان چهره شهر را تغییر می‌دهند» با 5 رنگ(سبز،آبی، قرمز، نارنجی و البته مشکی) در سراسر نمایشگاه نصب شده بود که در ادامه طراحی این بنر ضربدری روی رنگ مشکی کشیده شده بود.
همراه شدن شعار «زنان چهره شهر را تغییر می دهند» با مجموعه ای از رنگ ها و خط خوردن رنگ مشکی (که رنگ اصلی حجاب بانوان مسلمان ایرانی است) در انتهای آن، موجب عصبانیت اکثریت زنان و مردان شهر شد. اکثر منتقدان بر این باور بودند که نگاه ابزاری به زنان و شیء انگاری آنان موجب تولید این چنین تبیلغاتی می شود و گویا شهرداری (که دیگر خبری از ساخت و ساز و انجام پروژه های بزرگ در آن نیست)، به زیبا سازی شهر به واسطه زنان روی آورده است. منتقدان، معتقد بودند این شعار با هدف تغییر نگرش جامعه و به خصوص قشر جوان و نوجوان انتخاب شده است و گسترش آن به مرور، موجب عادی سازی نگاه ابزاری به زنان خواهد شد.
اگرچه در آن مقطع و بعد از انتقادات گسترده به این شعار، مسئول نمایشگاه تلاش کرد تا توجیهی برای آن ارائه دهد و بگوید: «این مساله برنامه ریزی هیچ کسی در شهرداری نیست» اما حالا می توان اثر و محصول این شعار را دید. شعاری که می تواند نشستن یک «زن» در یک تابلو تبلیغاتی برای زیبایی و جذب بیشتر مخاطب را تئوریزه کند. زنی با هویتی جدید، که از ظرفیت های صرفا جسمی یا جنسی خود برای زیباسازی بیشتر استفاده کرده است و در یک تابلو تبلیغاتی می نشیند!
*چرا گفتید نقش زنان «مادری کردن» است؟!
طرفه حکایت اینجاست که این جریان، اجازه بیان تعریفی دیگر از «زن» را نمی دهند و دربرابر آن با تمام قوا مقابله می کنند. شاید باور این موضوع برای عده‌ای سخت باشد که روزی در جامعه ایرانی، تاکید کردن بر نقش «مادری» بانوان به عنوان توهین به آنها تلقی شود! در نظر این طیف اگر کوچک ترین سخنی از مادری و همسرداری زنان به میان بیاید، ظلم به بانوان جامعه، محدود کردن آنها به خانه و نادیده گرفتن حقوق آنهاست! خرق‌عادتی که به مدد تفکر غربزده برخی از رسانه‌های اصلاح‌طلب به وقوع پیوست.
در همین راستا چندی پیش طرحی در دیوارنگاره میدان ولی عصر (عج) به مناسبت روز مادر، به موضوع نقش زنان در خانواده اختصاص پیدا کرده بود. این دیوارنگاره طرح مادری بود که در خانه مشغول تربیت فرزندان است. یک تصویر زیبا از مادری با کودکان خود با رنگ‌ها و اِلمان‌های نشاط آفرین که در عین ناباوری مورد انتقاد شدید و بی‌منطق برخی چهره‌ها و روزنامه‌های اصلاح‌طلب واقع شد.
شهین دخت مولاوردی که برای معرفی خودش در صفحه مجازی‌اش نوشته: «دبیر کل جمعیت حمایت از حقوق بشر زنان و معاون پیشین رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده»، جزو اولین نفراتی بود که هجوم رسانه‌ای علیه این دیوارنگاره میدان ولی‌عصر (عج) را با آنچه دفاع از جایگاه زن عنوان می‌شد، آغاز کرد. دومین واکنش عجیب با استدلال‌های فاقد منطق مربوط می‌شد به روزنامه اصلاح‌طلب شهروند که ترجیح داده بود مطلبش را یک خانم بنویسد؛ دیوارنگاره را «بی احترامی به مقام زن» توصیف کرده بود. روزنامه آرمان که به روزنامه خاندان هاشمی اشتهار دارد، یکی دیگر از رسانه‌های طیف اصلاح‌طلبان بود که با تیتر «اوج بی‌احترامی به زنان» به قلم یک خبرنگار خانم نوشت:
«.. دیوارنگاره جدید میدان ولی عصر (عج) طرحی که به نام گرامیداشت روز زن است و نشان از حضور یک زن در منزل در حال سامان دادن به وضعیت سه فرزندش دارد. برداشتی که از این طرح می‌شود چنین است که وظیفه زن تنها در تربیت فرزندانش خلاصه می‌شود و بس. در صورتی که همگان بر این اعتقاد هستند در دنیای امروز و ویژگی‌های اقتصادی و فرهنگی کشور نمی‌توان زن را تنها در چارچوب خانه و در حال تربیت فرزند به تصویر کشید.»
نکته جالب اینجاست که این جریان با استدلالی خنده‌دار به مخالفت با این دیوارنگاره پرداخته بودند. روزنامه‌ی آرمان معتقد بود که طرح مادری که دارد به فرزندان خود کمک می‌کند و در خانه است به معنای این است که زنان نباید در امور اجتماعی ورود کنند و باید در خانه باشند! بله درست خواندید استدلال همینقدر مضحک است. معلوم نبود از کجای یک طرح نقاشی شده به این نتیجه رسیده‌اند؟ آیا اگر زن را در قالب و محتوای مدرن، بدور از فرهنگ بومی و اسلامی خود به تصویر می‌کشید و نگاه ابزارگرایانه و جنسی به زن داشت طرح، طرح خوبی می‌شد؟ قطعا از نظر این جریان اینگونه است. اصولا نگاه فرمالیستی به زن و گرفتن ژست فمنیستی از ادا و اطوارهای این جریان خاص در این سال‌های اخیر بوده است. جالب تر این که تمام افراد و رسانه هایی که بزرگداشت مقام مادری را تاب نیاورده بودند، این روزها دربرابر استفاده ابزاری از یک زن برای تبلیغ آرایشگاه سکوت کرده اند. گویی برای این طیف تنها چیزی که مذموم است، «مادری و همسری» است. اما اگر زنان به شکل کالا در جامعه درآیند چندان هم مشکلی ندارد.
*خانه‌دار بودن زنان، اهانت به آنها نیست
کافی است مروری بر برخی بیانات مقام معظم رهبری به عنوان سکاندار اصلی جامعه ایرانی در ارتباط با اهمیت نقش «مادری بانوان» در خانواده داشته باشیم تا بفهمیم چرا این هجمه‌های اخیر حتی از ایرادهای قوم بنی‌اسرائیل هم عجیب‌تر است. ایشان در یکی از بیانات خود در جریان خواندن خطبه عقدی در سال 1381 می‌فرمایند: «بعضیها خیال مىکنند اگر زنى کارش عبارت از همان کار داخل خانه باشد، این اهانت به زن است؛ نه، این هیچ اهانتی نیست، بلکه مهم‌ترین کار براى زن، این است که زندگى [خانواده] را سر پا نگه دارد». ایشان حتی آنجا که به مساله مهم اشتغال زنان نیز اشاره می‌کنند با تاکید بر این نکته که حضور اجتماعی زنان نباید مانع از نقش‌آفرینی آنها در جایگاه ارزشمند مادری شود، می‌گویند: «اسلام با کار کردن زن موافق است. نه‌تنها موافق است، بلکه کار را تا آنجا که با شغل اساسى او که مهم‌ترین شغل اوست - یعنى تربیت فرزند و حفظ خانواده - مزاحم نباشد، شاید لازم هم مىداند». البته ایشان نکاتی را از قیود حضور اجتماعی زنان می‌دانند و می‌فرمایند: «اشتغال بانوان از جمله چیزهایى است که ما با آن موافقیم. بنده با انواع مشارکت‌هاى اجتماعى موافقم؛... منتها دو، سه تا اصل را باید ندیده نگرفت. یک اصل این است که این کار اساسى را - که کارِ خانه و خانواده و همسر و کدبانویى و مادرى است - تحت‌الشعاع قرار ندهد».
*علت مخالفت با «مادری» و «حجاب زنان» چیست؟
جریانی که زن را ابزاری برای زیبا سازی شهری می بیند، برای پیاده سازی شعار خود، با تمام باورهای جامعه مخالفت کنند. در نگاه این جریان «حجاب» و «مادری» دو مانع اصلی بر سر راه تحقق مدرنیزاسیون جامعه ایرانی و تحقق خواسته های خود است. به همین منظور با استفاده از تکنیک «تحبیب، تخریب، انحلال» تلاش دارند تا زمینه را برای پیاده سازی پروژه خود فراهم کنند. به همین منظور در ابتدا تمام تلاش خود را انجام می دهند تا تصویری جذاب از زن غربی ارائه دهند (مرحله تحبیب). زنی که با حضور رنگارنگ خود در تبلیغات و ویترین های شهری باعث شده است خیابان های اروپا رنگ متفاوتی به خود بگیرند و زنان توانسته‌اند با حضور خود در اجتماع اقتصاد را متحول کنند!
در کنار آن با تحقیر زن ایرانی، او را فردی عقب مانده معرفی می کند که به خاطر پایبندی به «حجاب» و «مادری» نتوانسته است نقش خود را در جامعه بازی کند. اما نکته جالب توجه در این میان آن است که این طیف با تقلیل نقش زنان به مواردی مثل استفاده از اندام خود برای تبلیغ محصولات دیگران، نگاه ها را از نقش اصلی آنها که مادری و تربیت آیندگان است دور می کنند (مرحله تخریب). همه این ها با این هدف انجام می شود که در انتها بتوانند، با از بین بردن باورهای اصلی، ارزش های خود را بر جامعه تحمیل کند. (مرحله انحلال)
ردلایت آمستردام هلند
در نگاه این طیف برخلاف تمام شعارهایی که در دفاع از حقوق زنان فریاد می زنند اما، ترجیح می دهند زنان مانند سازه های شهرداری وظیفه زیبا کردن چهره شهر را بر عهده بگیرند و در این راه شهرداری برای آنان چارت رنگ بندی های روشن و شاد را در نظر گرفته است که در این بین رنگ مشکی که رنگ چادر زنان محجبه است گویا به زیباسازی شهر و تغییر چهره شهر کمک نمی کند؛ برای همین در این تبلیغ شهرداری، یک علامت ضربدر روی رنگ مشکی زده شده است. در این پروژه حجاب و عفاف مانعی خواهد بود برای آنکه بتوانند از زن ایرانی به عنوان یک ابزار استفاده کنند. به همین خاطر تا توانسته اند با حجاب و به خصوص چادر به مقابله پرداخته اند.
از سوی دیگر یکی از موانع اصلی در نظر این جریان برای مدرنیزاسیون زن ایرانی، باور جامعه به نقش اصلی زنان یعنی مادری است. در نگاه این جریان تا زمانی که بانوان ایرانی مادری را به عنوان اصلی ترین وظیفه خود شناخته باشند، نخواهند توانست اهداف خود را اجرایی کنند.
این نگاه جنسیت زده و ابزاری به زن اما در دوران مسئولیت کسانی به چشم می آید که در سال های متمادی بعد از انقلاب مدعی آزادی و احترام به حقوق زنان بوده اند و امروز با انتشار تبیلغات جنسیت زده و ابزارانگارانه، ماهیت واقعی تفکر خود را به نمایش می گذارند.
سوالی که به ذهن متبادر می شود این است که چرا بعد از استفده از یک زن در تابلوی تبلیغ یک آرایشگاه، صدایی از مدافعان حقوق زنان، پروانه سلحشوری، شهیندخت ملاوردی، ترانه علیدوستی و دیگر سلبریتی های فمنیست و رسانه های اصلاح طلب در نمی آید؟ توقع حمایت از حقوق زنان چادری و احترام به رنگ مشکی که از این سلبریتی ها، امری بیهوده است؛ اما چرا امروز و بعد از این اتفاق دردناک، از نگاه ابزاری و جنسیت زده و شی انگاری زنان کسی انتقاد نمی کند؟ شاید بتوان این مسئله را در عدم واقعیت دغدغه ای دانست که این طیف سعی در نشان دادن آن دارند. کسانی که سال ها با برچسب ضد زن بودن به تفکر اسلامی خود را حامی زن امروز می دانستند، امروز باید به این سوال جواب بدهند که دستور اسلام به پنهان کردن جذابیت های جنسی زن در بستر جامعه به دلیل این که زیبایی های روحی و اخلاقی و عقلی او تحت الشعاع جنسیت قرار نگیرد ضدیت با زن است یا تفکری که خروجی مدیریتی اش زن را به مثابه دکور خیابان ها می داند و او را با سازه های شهر و تابلوهای تبلیغاتی مقایسه می کند؟
