هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
شنبه 1 دى 1397 15:28 ساعت
شناسه خبر : 302222
یک گرامیداشت متفاوت و جذاب برای سومین سال انتشار یک تیتر ماندگار
می‌خندیم ولی فراموش نمیکنیم/ یازدهمین شب طنز انقلاب در سالروز «امضای کری تضمین است»
برگزاری انواع و اقسام سالروزها، گرامیداشت ها و بزرگداشتها امری مرسوم است، اما این روزها یک برنامه گرامیداشت در حال انجام است که با همه آنچه تا کنون شنیده و دیده‌ایم تفاوت دارد: گرامیداشت سالروز انتشار یک تیتر!
گروه فرهنگی_رجانیوز: برگزاری انواع و اقسام سالروزها، گرامیداشت ها و بزرگداشتها امری مرسوم است، اما این روزها یک برنامه گرامیداشت در حال انجام است که با همه آنچه تا کنون شنیده و دیده‌ایم تفاوت دارد: گرامیداشت سالروز انتشار یک تیتر!
«امضای کری تضمین است» تیتری بود که اول دی ماهِ سه سال قبل، روزنامه شرق در صفحه اول خود منتشر کرد و از همان روز بعنوان یکی از نقاط عطف مذاکرات مورد توجه قرار گرفت. اما این تیتر از کجا آمده بود؟
آذر ماه سال 1394، عراقچی، معاون اول ظریف در پاسخ به این سوال منتقدین که چه ضمانتی وجود دارد که آمریکا برجام را اجرا کند، گفته بود: برجام در مرحله اجرا با هيچ گونه صدمه اي مواجه نمي شود، چون «کري» اين تضمين را به عنوان وزير خارجه آمريکا به صورت کتبي با امضاي رسمي داده است. چند روز بعد در اول دی ماه روزنامه شرق برای تهییج مردم به پشتیبانی از برجام، تیتر اول خود را به این جمله عراقچی اختصاص داد و نوشت: « اطمینان تهران از اجرای برجام؛ امضای کری تضمین است.»
اما واقعیت این است که تیتر «امضای کری تضمین است» را نباید در حد یک تیتر دانست. این تیتر نوکِ کوه یخِ اعتماد تاریخی غربگرایان به آمریکاست که آن روز از آب بیرون آمده بود. اعتمادی که اگرچه بارها در طول تاریخ از سوی آمریکا زیر سوال رفت است اما همچنان در بین غربگرایان ایرانی وجود دارد. بنابراین شاید لازم باشد این تیتر را بیش از آنچه که به نظر می آید گرامی بداریم!
یک ستاد برای یک تیتر
ستاد گرامیداشت «امضای کری» به همت باشگاه طنز انقلاب اسلامی راه اندازی شده است. این ستاد در اولین فراخوان خود در آستانه سومین سالگرد تیتر تاریخی روزنامه شرق نوشت:
«اکنون، در آستانه دومین سالروز انتشار تیتر تاریخی و ماندگار روزنامه شرق قرار داریم. تیتری که تاریخ روزنامه‌نگاری، روشنفکری، حقوق و روابط بین الملل، تجربه‌گرایی، مادی‌گری، غرب‌زدگی و غرب‌پرستی را به قبل و بعد از خود تقسیم کرد. روا نیست که این داشته بزرگ جریان شبه روشنفکری و نماد هویتی جامعه غرب‌زدگان ایرانی را فراموش کرده و آن را پاس نداریم. بنابراین از آحاد ملت شریف ایران که در این سال‌ها با گوشت و پوست خود درک کرده‌اند «امضای کری تضمین است» دعوت می‌شود با توجه به لزوم ثبت این روز تاریخی در تقویم و حافظه ایرانیان، اسامی پیشنهادی خود را برای نامگذاری این روز بزرگ و خجسته اعلام کنند.درک کرده‌اند «امضای کری تضمین است» دعوت می‌شود با توجه به لزوم ثبت این روز تاریخی در تقویم و حافظه ایرانیان، اسامی پیشنهادی خود را برای نامگذاری این روز بزرگ و خجسته اعلام کنند.»
اقداماتی نظیر مسابقه رسم امضای کری، فراخوان پیشنهاد اسم برای ثبت این تیتر در تقویم ها و همچنین فراخوان سرودن شعر با عبارت امضای کری تضمین است از جمله اقداماتی بود که توسط این ستاد انجام شد. رسیدن بیش از هزار اسم پیشنهادی از سوی مردم به این ستاد و همچنین شرکت دهها شاعر در فراخوان سرودن شعر نشان داد که گرامیداشتن این روز تاریخی مورد پسند خیلی ها واقع شده است.
علاوه بر اینها، کاریکاتوریستها هم به میدان آمدند. مازیار بیژنی به همین مناسبت اعلام کرد که 10 کاریکاتور جدید درباره همین تیتر و موضوع خواهد کشید و نمایشگاهی برای نمایش آنها برپا خواهد شد. عباس گودرزی، دیگر کاریکاتوریست و طراح نام آشنا نیز با شرکت در فراخوان ستاد گرامیداشت، چند نمونه امضای جان کری را کشید و منتشر کرد!
مجتبی الله وردی، خواننده جوان کشورمان نیز که در تلاش است تا قطعه موسیقی طنزی درباره امضای کری تضمین است را با شعری از امین شفیعی آماده کند. این قطعه در یازدهمین شب طنز انقلاب اسلامی که یکشنبه دوم دی ماه برگزار می‌شود رونمایی خواهد شد.
نشناختن آمریکا پس از سی سال زندگی در آن!
اما طنزپردازان، کاریکاتوریستها، اهالی موسیقی و شاعران تنها افادی نبودند که به فراخوان ستاد گرایداشت سالروز انتشار تیتر امضای ری تضمین است پاسخ مثبت دادند. نویسندگان، تحلیلگران و فعاللان فرهنگی نیز هر دام به نوعی سعی کردند این روز را یادآری کنند و ابعاد مهم روند و تفکری که منجر به انتشار آن تیتر شده بودند با تحلیل نمایند.
برای مثال مهدی خانعلی زاده، تحلیلگر مسائل بین الملل به مناسبت سالروز انتشار آن تیتر در کانال خود نوشت:
«فارغ از تعابیر ژورنالیستی و هیاهوسالارانه‌ای نظیر «امضای کری تضمین است» که از سوی تیم رسانه‌ای دولت یازدهم برای تهییج مردم به پشتیبانی از برجام استفاده شد، رویکرد تیم مذاکره کننده کشورمان هم نشان داد که «عدم آگاهی» از ساختار سیاسی آمریکا، چشم اسفندیار دیپلمات‌های ایرانی بوده است؛ حتی اگر بیشتر از سه دهه ساکن این کشور بوده باشند. اتکای محمدجواد ظریف و تیمش به وعده‌های نماینده دولت آمریکا – فارغ از اینکه اساسا در مذاکرات سیاسی آن هم با کشور متخاصم نباید دل به خوش قولی و نیت خوب طرف مقابل بست – به چشم تعهدات کشور ایالات متحده، اصلی‌ترین ضعفی بود که نشان از عدم مطالعه تاریخ و کم دانشی نسبت به ساختار سیاسی این کشور داشت.»
خانعلیزاده به ماجرای تاسیس جامعه ملل که به پیشنهاد رئیس جمهور وقت آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد اشاره میکند و مینویسد: «از زمان تاسیس تا انحلال این سازمان بعد از جنگ جهانی دوم، ۶۳ کشور به طور دائم یا مقطعی به عضویت جامعه ملل درآمدند اما نکته عجیب در این میان، این بود که پیشنهاد دهنده‌ی اصلی تشکیل جامعه ملل هیچگاه به عضویت آن درنیامد.» چرا؟ چون کنگره این عضویت را تصویب نکرد!
امضای کری در جغرافیای جهل
نعمت الله سعیدی، نویسنده و متفکر انقلاب اسلامی هم یادداشتی با عنوان «امضای کری در جغرافیای جهل» نوشت. او در بخشی از یادداشت مفصل خود آورد:
«تیتر مذکور (امضای کری تضمین است) توسط دیپلماتی به زبان آمده بود که خودش میتوانست «برند» سازشکاری، با دو دولت متضاد باشد! آن هم دو طیفی که اتفاقا مهمترین اختلاف نظرشان در همین دیپلماسی خارجی و رویکرد هایش بود! چندین سال مذاکره دشوار و جان فرسا در برابر 5 قدرت سیاسی جهان معاصر، فقط از عهده کسانی برمیآمد که دلشان با این ایده و باور صاف باشد. هر طیف فکری دیگری اگر غیر از دولت فعلی نماینده این کار میشد، ممکن نبود آن تردید به این راحتی برطرف شود! و حالا مهمترین سرمایه ملی ما در این ماجراها، یافتن پاسخ همین تردید است. پاسخی به نام مقاومت! تا خیال مان راحت شود که واقعا امضای کری و صدها نفر بزرگتر از او نیز تضمین اقتدار و منافع یک ملت و یک کشور نیست! نگرانم در این دعواهی سیاسی (و یا بهتر بگوییم: سیاست زده) این سرمایه ی مهم از دست برود. نگرانم در خلال طرح مسائل پیچیده، این مطلب ساده باز هم فراموش شود که ، غیر از دوگانه طاغوت و الله، یا سازش و مقاومت، گزینه ی دیگری روبروی ما و ملتهای جهان نیست...»
امضایِ «کری» و روزنامه‌نگاریِ پس‌افتاده
روح الله رشیدی، تحلیلگر مسائل اجتماعی و فرهنگی از زاویه ای دیگر به تیتر امضای کری تضمین است نگاه کرد و دست به قلم شد. او در بخشی از یادداشتش با عنوان «امضایِ کری و روزنامه‌نگاریِ پس‌افتاده» نوشت:
«روزگاری _نه چندان دور_ روزنامه‌نگاری را پیش‌رو و پیش‌رانِ جریان‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌دانستند و روزنامه‌‌نگاران را در زمرۀ پیش‌برندگانِ جامعه. همه، حتی سیاست‌ورزان، بسیاری از تحلیل‌های خود را از ستون‌های روزنامه‌ها می‌گرفتند. گاهی یک تیتر، میتوانست جهتِ حرکت دستگاه دیپلماسی را تغییر دهد و مثلاً مذاکره‌کنندگان را از پشت میز مذاکره بلند کند و تصمیمشان را عوض نماید. روزنامه‌نگارانِ جسور و باهوش، با پیش‌بینی‌های خود، می‌توانستند آینده را واکاوی کرده و مردم را از آنچه در پیشِ روست آگاه سازند. و این ویژگی بود که مرجعیت مطبوعات را جا انداخته بود.
...روزنامه‌های عصرِ مذاکره، نه تنها دیگر توان پیش‌بینی آینده را نداشتند که حتی جربزۀ تردید در آنچه می‌گذشت را نیز در خود نمی‌دیدند. نه تنها نمی‌توانستند جهانِ ذهنیِ مذاکره‌کنندگان را متاثر سازند که تحت تاثیر فضای ساخته شده توسط سیاست‌ورزان قرار گرفتند. قلّۀ این ارتجاع را در شرق دیدیم؛ آنجا که تیتر زد امضای کری تضمین است!»
ثبت در حافظه تاریخی
نگاه به مستندات تاریخی از این دست نشان میدهد که عدم شناخت ساختار سیاسی آمریکا و همچنین عدم توجه به عهدشکنی های پی در پی این کشور در طول تاریخ و در قبال کشورهای مختلف، چیزی است که جریان شبه روشنفکر و غربگرای ایرانی به آن دچار است. و جالب آنکه با وجود این تجارب، این جریان خود را پرچمدار نگاه علمی، تجربی و واقع گرایانه در عرصه های مختلف از جمله دیپلماسی میداند.
در این شرایط اقداماتی مثل بزرگداشت سالروز انتشار تیتر امضای کری تضمین است، شاید کمک کند به ثبت این تجربیات و واقعیتها در حافظه تاریخی مردم.
