مـــــاه محــــــــــرم آمـــــــــــده، قـــــد قـــامـــت العــــــــــــزا

 

 

 

 

 

 

دست اهل منبر را، دست علما را بستند و نگذاشتند که اينها تبليغات خودشان را بکنند؛ و آنها تبليغات را از آن طرف شروع کردند، و ما را به عقب راندند و تمام مخازن ما را به چپاول بردند. در زمان محمدرضا هم به همين معنا، منتها با فرم ديگر، به فرم ديگر، نه با آنطور سرنيزه، به يک جور ديگر، اين طايفه را می‌‏خواستند کنار بگذارند. حالا هم همان‌ها [هستند] منتها جوان هاى ما را بازى می‌‏دهند. همان مساله است. همان مساله زمان رضاخان است که مجالس را او قدغن کرد. حالا يک دسته‏اى آمده‏‌اند مى گويند که نه، ديگر روضه نخوانيد! نمی‌‏فهمند اينها که روضه يعنى چه. اينها ماهيت اين عزادارى را نمی‌‏دانند چيست. نمى‌‏دانند که اين نهضت امام حسين آمده تا اينجا، تا اين نهضت را درست کرده (1).

 

 

انقلاب کرديم که شعائر اسلام را زنده کنيم، نه انقلاب کرديم که شعاير اسلام را بميرانيم. زنده نگه داشتن عاشورا يک مساله بسيار مهم سياسى- عبادى است. عزادارى کردن براى شهيدى که همه چيز را در راه اسلام داد[ه‏]، يک مساله سياسى است؛ يک مساله‌‏اى است که در پيشبرد انقلاب اثر بسزا دارد.

 

ما از اين اجتماعات استفاده مى‌‏کنيم. ما از آن «اللَّه اکبر» ها، ملت ما از آن «اللَّه اکبر» ها استفاده کرد. آن «اللَّه اکبر» ها را بايد حفظ بکنيم. اين مظاهر و شعائر و امورى که در اسلام در آن سفارش شده بايد فکر کنيد که اينها يک مساله سطحى نبوده است که مى‏خواستند جمع بشوند و گريه کنند، خير. ما ملت گريه سياسى هستيم، ما ملتى هستيم که با همين اشکها سيل جريان می‌‏دهيم و خرد مى‏کنيم سدهايى را که در مقابل اسلام ايستاده است(2).

 

 

 

محرّم و صفر است که اسلام را نگه داشته است. فداکارى سيد الشهدا- سلام اللَّه عليه- است که اسلام را براى ما زنده نگه داشته است؛ زنده نگه داشتن عاشورا با همان وضع سنتى خودش از طرف روحانيون، از طرف خطبا، با همان وضع سابق و از طرف توده‌هاى مردم با همان ترتيب سابق که دستجات معظم و منظم، دستجات ‏عزادارى به عنوان عزادارى راه مى‏افتاد. بايد بدانيد که اگر بخواهيد نهضت شما محفوظ بماند، بايد اين سنتها را حفظ کنيد. البته اگر يک چيزهاى ناروايى بوده است سابق و دست اشخاص بى‏اطلاع از مسايل اسلام بوده، آنها بايد يک قدرى تصفيه بشود، لکن عزادارى به همان قوّت خودش بايد باقى بماند و گويندگان پس از اينکه مسايل روز را گفتند، روضه را همان‏طور که سابق مى‌‏خواندند و مرثيه را همان‏طور که سابق مى‏خواندند، بخوانند و مردم را مهيا کنند براى فداکارى(3).

 

 

آن مطلبى را که راجع به آقايان خطبا عرض مى‌‏کنم اين است که عمق اين کارى را که شما داريد و عمق ارزش مجلسهاى عزادارى، کم معلوم شده است و شايد پيش بعضى هيچ معلوم نشده است. اينکه در روايات ما براى يک قطره اشک براى مظلوم کربلا آنقدر ارزش قائلند، حتى براى تباکى- به صورت گريه درآمدن- ارزش قائلند، نه از باب اين است که سيد مظلومان احتياج به اين کار دارد و نه آن است که فقط براى ثواب بردن شما و مستمعين شما باشد. گرچه همه ثوابها هست، لکن چرا اين ثواب براى اين مجالس عزا آنقدر عظيم قرار داده شده است، و چرا خداوند تبارک و تعالى براى اشک و حتى يک قطره اشک و حتى تباکى آنقدر ثواب داده است؟ کم کم مساله از ديد سياسى‏‌اش معلوم مى‏شود و ان شاء اللَّه بعدها بيشتر معلوم مى‌‏شود. اينکه براى عزادارى، براى مجالس عزا، براى نوحه خوانى، براى اينها، اينهمه ثواب داده شده است، علاوه بر آن امور عباديش و روحانيش، يک مساله مهم سياسى در کار بوده است. آن روزى که اين روايات صادر شده است، روزى بوده است که اين فرقه ناجيه مبتلا بودند به حکومت اموى و بيشتر عباسى و يک جمعيت بسيار کمى، يک اقليت کمى در مقابل قدرتهاى بزرگ در آن وقت، براى سازمان دادن به فعاليت سياسى اين اقليت، يک راهى درست کردند که اين راه، خودش سازمانده است و آن، نقل از منابع وحى [است‏] به اينکه براى اين مجالس اينقدر عظمت است و براى اين اشکها آنقدر در دور و برِ اين اشکها و عزاداريها، شيعيان با اقليت آنوقت اجتماع مى‏کردند و شايد بسيارى از آنها هم نمى‌‏دانستند مطلب چه هست، ولى مطلب، سازماندهى به يک گروه اقليت در مقابل آن اکثريتها [بود]. و در طول تاريخ، اين مجالس عزا که يک سازماندهى سرتاسرى [در] کشورها است، کشورهاى اسلامى است و در ايران که مهد تشيع و اسلام و شيعه است، در مقابل حکومتهايى که پيش مى‏آمدند و بناى بر اين داشتند که اساس اسلام را از بين ببرند، اساس روحانيت را از بين ببرند، آن چيزى که در مقابل آنها، آنها را مى‏ترساند، اين مجالس عزا و اين دستجات بود (4).

 

 

هيچ قدرتى نمى‏‌تواند اين ملتى که از همه جوانب به او هجوم شده است و از همه قدرتهاى بزرگ براى او توطئه چيده‏اند، اين توطئه‏ها را خنثى کند، الّا همين مجالس عزا. در اين مجالس عزا و سوگوارى و نوحه سرايى براى سيد مظلومان و اظهار مظلوميت؛ يک کسى که براى خدا و براى رضاى او جان خودش و دوستان و اولاد خودش را فدا کرده است، اينطور ساخته جوانانى را که مى‏روند در جبهه‌‏ها و شهادت را مى‏خواهند و افتخار به شهادت مى‌‏کنند و اگر شهادت نصيبشان نشود متأثر مى‌‏شوند و آنطور مادران را مى‏سازد که جوانهاى خودشان را از دست می‌‏دهند و باز مى‌‏گويند باز هم يکى دو تا داريم. اين مجالس عزاى سيدالشهداست و مجالس دعا و دعاى کميل و ساير ادعيه است که مى‏سازد اين جمعيت را اينطور، و اساس را اسلام از اول بنا کرده است به طورى که با همين ايده و با همين برنامه به پيش برود. و چنانچه، واقعاً بفهمند و بفهمانند که مساله چه هست و اين عزادارى براى چه هست و اين گريه براى چه اينقدر ارج پيدا کرده و اجر پيش خدا دارد، آن وقت ما را «ملت گريه» نمى‏گويند، ما را «ملت حماسه» مى‌‏خوانند. اگر بفهمند آنها که حضرت سجاد- سلام اللَّه عليه- که همه چيزش را در کربلا از دست داد و در يک حکومتى بود که قدرت بر همه چيز داشت، اين‏ ادعيه‌‏اى که از او باقى مانده است، چه کرده است و چطور مى‏تواند تجهيز بکند، به ما نمى‏گفتند که ادعيه براى چيست؟(5).

 

 

ملت ما قدر اين مجالس را بدانند، مجالسى است که زنده نگه مى‌‏دارد ملتها را. در ايام عاشورا زياد و زيادتر و در ساير ايام هم غير اين ايام متبرکه، هفته‌‏ها هست و جنبشهاى اين طورى هست. اگر بُعد سياسى اينها را اينها بفهمند، همان غربزده‌‏ها هم مجلس بپا مى‏کنند و عزادارى مى‏کنند، چنانچه ملت را بخواهند و کشور خودشان را بخواهند. من اميدوارم که هرچه بيشتر و هرچه بهتر اين مجالس بر پا باشد. و از خطباى بزرگ تا آن نوحه خوان در اين تأثير دارد. آن که ايستاده پاى منبر چند شعر مى‏گويد و چند شعر مى‏خواند با آن که در منبر است و خطيب است، اينها هر دو در اين مسئله تأثير دارند؛ تأثير طبيعى دارند(6).

 

 

از مراسم عزادارى ائمه اطهار و بويژه سيد مظلومان و سرور شهيدان، حضرت ابى عبداللَّه الحسين- صلوات وافر الهى و انبيا و ملائکة اللَّه و صلحا بر روح بزرگ حماسى او باد- هيچ گاه غفلت نکنند. و بدانند آنچه دستور ائمه- عليهم السلام- براى بزرگداشت اين حماسه تاريخى اسلام است و آنچه لعن و نفرين بر ستمگران آل بيت است، تمام فرياد قهرمانانه ملت ها است بر سردمداران ستم پيشه در طول تاريخ الى الابد. و مى‌‏دانيد که لعن و نفرين و فرياد از بيداد بنى اميه- لعنة اللَّه عليهم- با آنکه آنان منقرض و به جهنم رهسپار شده‏اند، فرياد بر سر ستمگران جهان و زنده نگهداشتن اين فرياد ستم شکن است.

 

و لازم است در نوحه‏‌ها و اشعار مرثيه و اشعار ثناى از ائمه حق- عليهم سلام اللَّه- به‌‏طور کوبنده فجايع و ستمگريهاى ستمگران هر عصر و مصر يادآورى شود(7).

 

 

 

 

شما به حادثه‌ی كربلا نگاه كنید. بسیاری از مسلمانانِ دوران اواخر شصت ساله‌ی بعد از حادثه‌ی هجرت - یعنی پنجاه ساله‌ی بعد از رحلت نبی مكرم - از حوادثی كه میگذشت، تحلیل درستی نداشتند. چون تحلیل نداشتند، عكس‌العمل نداشتند. لذا میدان، باز بود جلوی كسانی كه هر كاری میخواستند، هر انحرافی كه در مسیر امت اسلامی به وجود می‌آوردند، كسی جلودارشان نباشد؛ می‌كردند. كار به جائی رسید كه یك فرد فاسقِ فاجرِ بدنامِ رسوا - جوانی كه هیچ یك از شرایط حاكمیت اسلامی و خلافت پیغمبر در او وجود ندارد و نقطه‌ی عكس مسیر پیغمبر در اعمال او ظاهر است - بشود رهبر امت اسلامی و جانشین پیغمبر! ببینید چقدر این حادثه امروز به نظر شما عجیب می‌آید؟ آن روز این حادثه به نظر مردمی كه در آن دوران بودند، عجیب نیامد. خواص احساس خطر نكردند. بعضی هم كه شاید احساس خطر میكردند، منافع شخصی‌شان، عافیتشان، راحتشان، اجازه نداد كه عكس‌العملی نشان بدهند. پیغمبر، اسلام را آورد تا مردم را به توحید، به پاكیزگی، به عدالت، به سلامت اخلاق، به صلاح عمومی جامعه‌ی بشری سوق بدهد. امروز كسی به جای پیغمبر می‌نشیند كه سر تا پایش فساد است، سر تا پایش فسق است، به اصل وجود خدا و وحدانیت خدا اعتقادی ندارد. با فاصله‌ی پنجاه سال بعد از رحلت پیغمبر، یك چنین كسی می‌آید سر كار! این به نظر شما امروز خیلی عجیب می‌آید؛ آن روز به نظر بسیاری از آن مردم، عجیب نیامد. عجب! یزید خلیفه شد و مأمورین غلاظ و شداد را گذاشتند در اطراف دنیای اسلام كه از مردم بیعت بگیرند. مردم هم دسته دسته رفتند بیعت كردند؛ علما بیعت كردند، زهّاد بیعت كردند، نخبگان بیعت كردند، سیاستمداران بیعت كردند. در یك چنین موقعیتی كه این قدر غفلت بر دنیای اسلام حاكم است كه خطر را درك و استشمام نمیكنند، چه كار باید كرد؟ كسی مثل حسین‌بن‌علی كه مظهر اسلام است، نسخه‌ی بی‌تغییر پیغمبر مكرم اسلام است - «حسین منّی و انا من حسین» - در این شرایط چه كار باید بكند؟ او باید كاری كند كه دنیای اسلام را - نه فقط آن روز، بلكه در طول قرنهای بعد از آن - بیدار كند؛ آگاه كند؛ تكان بدهد. این تكان با قیام امام حسین شروع شد. حالا اینكه امام حسین دعوت شد برای حكومت در كوفه و حركت كرد به كوفه، اینها ظواهر كار و بهانه‌های كار بود. اگر امام حسین (علیه‌السّلام) دعوت هم نمیشد، این قیام تحقق پیدا میكرد. امام حسین باید این حركت را انجام میداد، تا نشان بدهد كه دستور كار، در یك چنین شرایطی، برای مسلمان چیست. نسخه را به همه‌ی مسلمانهای قرنهای بعدی نشان داد. یك نسخه‌ای نوشت؛ منتها نسخه‌ی حسین‌بن‌علی، نسخه‌ی لفاظی و حرافی و «دستور بده، خودت بنشین» نبود؛ نسخه‌ی عملی بود. او خودش حركت كرد و نشان داد كه راه این است.(8)