فیلم: روضه جانسوز رهبر انقلاب در شهادت امام علی علیه السلام/ چگونگی تشخیص شب قدر توسط سیدبن طاووس/ بهترین ذکر در بهترین شب برای برقراری ارتباط با صاحب شب‌های قدر/ صوت: ترتیل خوانی، سخنرانی، مناجات و سینه زنی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

امیرالمؤمنین فرمود: اَلا وَ اِنَّکُم لا تَقدِرونَ عَلی ذلِک وَ لکِن اَعینونی بِوَرَعٍ وَ اجتِهادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سُدادٍ؛(2) بعد از آنکه شیوه‌ی زندگی خود را - که در آن مقام والا، با آن همه امکانات، با آن‌چنان زهدی زندگی میکند - بیان کرد، فرمود: شما نمیتوانید مثل من رفتار کنید؛ امّا میتوانید به من کمک کنید؛ با چه چیزی؟ «بِوَرَعٍ»، با ورع خودتان، با پرهیز خودتان از گناه، با اجتهاد و کوشش و تلاش خودتان؛ اینها وظیفه‌ی من و شما است. هدفها را برای ما ترسیم کردند، هم هدفهای فردی و شخصی را، هم هدفهای اجتماعی و سیاسی و کلّی را. در هدف شخصی، رسیدن به اوج مقام کرامت انسانی هدف والای ما است؛ همه هم وعده داده شده‌اند که بتوانند این پرواز بلند و بی‌حد را انجام بدهند؛ توانایی شما جوانها از ماها هم بیشتر است. این اهداف شخصی است.

 

اهداف بزرگ اجتماعی، ایجاد حیات طیّبه‌ی اسلامی و جامعه‌ی اسلامی [است‌]؛ جامعه‌ای که افراد خود را فرصت بدهد که بتوانند به‌سوی این هدف حرکت کنند: جامعه‌ی آباد، جامعه‌ی آزاد، جامعه‌ی مستقل، جامعه‌ی دارای اخلاق والا، جامعه‌ی متّحد، یکپارچه، جامعه‌ی متّقی و پرهیزگار؛ اینها اهداف جامعه‌ی اسلامی است. دنیایی که مقدّمه‌ی آخرت است، دنیایی که انسان را ناگزیر به بهشت میرساند، ایجاد یک چنین دنیایی هدف کلان اجتماعی و سیاسی اسلام است؛ اینها را در مقابل ما ترسیم کردند. راه آن چیست؟ چه‌جور میشود به این هدفها رسید؟ همین‌طور که فرمود: «اَعینُونی» - فرمایش، فرمایش امیرالمؤمنین است - به من کمک کنید؛ یعنی آنچه را که امیرالمؤمنین در زندگی خود و تلاش و جهاد خود، همه را در این راه مصرف کرد، و آن عبارت است از ایجاد چنین دنیایی برای بشریّت در طول تاریخ؛ کمک کنید به من که این هدف انجام بگیرد. چه‌جور «بوَرَعٍ»، با ورع؛ «وَ اجتِهادٍ»، با کوشش، با تلاش، تنبلی ممنوع است، بیکارگی ممنوع است، خسته شدن ممنوع است، مأیوس شدن ممنوع است. این حرکت عظیم وقتی انجام بگیرد، آن‌وقت شما دل مبارک فاطمه‌ی زهرا (سلام‌الله علیها) را شاد میکنید، دل امیرالمؤمنین را شاد میکنند؛ چون آنها برای همین هدف آن همه تلاش کردند، آن همه مجاهدت به‌خرج دادند. (دیدار مداحان اهل بیت علیه السلام ۱۳۹۳/۰۱/۳۱)

 

علی‌بن‌الحسین(علیه‌السلام) به یکی از کتابهای علی‌بن‌ابی‌طالب(علیه‌السلام) نظر می‌کرد - لابد کتابی از دستورات امیرالمؤمنین بوده، که آن دستورات طبق عمل و زندگی عملی خود آن بزرگوار بوده است - «فیضرب به الارض»؛ کتاب را روی زمین گذاشت، «و یقول من یطیق هذا؟» چنین عملی را چه کسی طاقت می‌آورد؟

 

یعنی امام سجاد که سیدالعابدین و زین‌العابدین است، در مقابل عمل و عبادت و زهد امیرالمؤمنین احساس عجز می‌کند. خود آن بزرگوار هم در نامه به عثمان‌بن‌حنیف فرمود: «الا و انکم لاتقدرون علی ذلک»؛ شما نمی‌توانید به این سبکی که من عمل می‌کنم، عمل کنید. واقعا هم انسان وقتی نگاه می‌کند، آنچه از امیرالمؤمنین نقل شده، دهشت‌آور است.

 

سخن در این نیست که کسی یا جامعه‌یی بتواند خود را همگون و همسان با علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه‌السلام) بکند؛ سخن در پیدا کردن جهت حرکت جامعه و اشخاص، مخصوصا زمامداران و اولیای امور در نظام اسلامی است. (بیانات در خطبه‌های نمازجمعه ۱۳۷۰/۰۱/۱۶)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

در این مطلب می‌خواهیم به چگونگی ارتباط با حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه‌الشریف به وسیله ذکر شریف صلوات بپردازیم.

 

علامه حلی اعلی الله مقامه الشریف در باب وظایف منتظران امام عصر عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف 88 وظیفه مطرح فرموده است که اگر کسی این 88 وظیفه را انجام دهد، از منتظران حقیقی آن حضرت محسوب می‌شود و جالب این‌که در ذیل این بحث، با اشاره به آیه 200 سوره آل‌عمران، می‌فرمایند که اگر کسی به این آیه عمل کند، تمام آن 88 وظیفه را به انجام رسانده است.

 

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَ صَابِرُواْ وَ رَابِطُواْ وَ اتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، صبر كنيد و ايستادگى ورزيد و مرزها را نگهبانى كنيد و از خدا پروا نماييد اميد است رستگار شويد»

 

از امام صادق علیه‌السلام سؤال شد این آیه به چه معناست؟

 

ایشان فرمودند: «اصبروا علی الفرائض، صابروا علی المصائب، رابطوا علی الائمه و اتقوا الله لعلکم تفلحون؛ بر انجام واجبات صبر کنید. بر سختی‌ها هم صبر پیشه کنید و با ما امامان بر حق، رابطه داشته باشید و تقوای خدا پیشه کنید و پرهیزکار باشید تا رستگار شوید»(3)

 

یکی از راه‌های ارتباط با ائمه علیهم‌السلام، دعا کردن برای ایشان است و بهترین دعا، صلوات و سلام و درود است. این عمل، این‌قدر مهم است که خدا هم خود آن را انجام داده و هم ما را به آن سفارش کرده است.

 

«إِنَّ اللَّهَ وَ مَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيمًا؛ خدا و فرشتگانش بر پيامبر درود مى‏فرستند. اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد بر او درود فرستيد و به فرمانش به خوبى گردن نهيد»(4)

 

از طرفی سلام و درود بر پیامبر صلی‌الله علیه و آله و خاندان ایشان، درواقع دعا برای فرج است؛ زیرا ما در صلوات از خدا می‌خواهیم که رحمت خود را بر پیامبر و آل او فروفرستد و همان‌طور که می‌دانیم بخش اتم و اکمل رحمت خداوند در زمان ظهور محقق خواهد شد. یعنی در دعای صلوات ما از خدا می‌خواهیم که در فرارسیدن زمان ظهور تعجیل کند تا آن رحمت کامل و تمام شامل حال پیامبر اکرم و آل او گردد. 

 

 

از آن‌جا که شب قدر، هم شب شهادت مولی الموحدین امیرالمؤمنین علی‌بن ابی‌طالب و هم شب دریافت رحمت الهی است، سخنی از امیرالمؤمنین نیز درباره صلوات بیان می‌کنیم.

 

امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام پس از وفات پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در خطبه‌ای فرمودند: 

 

«بالشهادتین تدخلون الجنة و بالصلوة تنالون الرحمة فاکثروا من الصلوة علی نبیکم و آله «ان الله و ملائکته یصلون علی النبی ...»؛ با گواهی به یگانگی خدا و رسالت رسول اکرم صلی الله علیه و آله وارد بهشت می‌شوید و با صلوات بر او به رحمت الهی می‌رسید پس بر پیامبرتان بیشتر صلوات بفرستید که خداوند و فرشتگانش بر او صلوات می‌فرستند»

 

 

در روایت دیگری ابابصیر از امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: 

 

 

همچنین روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: 

 

 

لذا کسی که در طول شبانه‌روز حتی یک بار این نوع دعا را برای فرج آل محمد صلی الله علیه و آله داشته باشد، در اثر صلوات متقابل پروردگار و ملائک برای او، روحش از گناه و معصیت دور می‌ماند که همین دوری از گناه و معصیت، یکی از وظایف منتظران ظهور حضرت حجت است.

 

نیز امام علی‌بن موسی الرضا علیهم‌السلام فرمودند: 

 

 

اما اگر ذکر صلوات، با جمله «و عجل فرجهم» تمام شود، نورٌ علی نور است. در روایت‌های متعددی بالاخص از امام صادق علیه‌السلام آمده است که فرموده‌اند کسی که بعد از نماز صبح و ظهر این ذکر را بگوید از دنیا نرود، مگر این‌که امام زمانش را درک کند.(8) البته همان‌طور که می‌دانیم درک حضرت حجت علیه‌السلام با دیدن ایشان متفاوت است. چه بسا کسانی که امام زمان‌شان را دیده‌اند و او را درک نکرده‌اند و چه بسا کسانی که امام زمان‌ خود را ندیده درک می‌کنند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کفعمى از سید بن باقى نقل کرده که:

 

در شب بیست و یکم می‌‏خوانى:

 

 

(و روایت شده که: در شب بیست و یکم حماد بن عثمان بر حضرت صادق علیه السلام وارد شد حضرت سؤال کرد که غسل کرده‌‏اى عرض کرد بلى فدایت شوم پس حضرت حصیرى طلبید و حماد را نزدیک خود طلبید و مشغول نماز شد و پیوسته آن حضرت نماز خواند و حماد نیز خود را به آن حضرت چسبانیده بود و نماز می‌‏خواند تا از نمازهاى خویش فارغ شدند پس آن حضرت دعا کرد و حماد آمین گفت تا صبح طلوع کرد آن جناب اذان و اقامه گفت و بعض از غلامان خود را طلبید و پیش ایستاد و نماز صبح خواند در رکعت اول حمد و قدر و در دوم حمد و توحید خواند و بعد از نماز مشغول به تسبیح و تحمید و تقدیس و ثناى بر خدا و صلوات بر پیغمبر صلى الله علیه و آله و دعا براى مؤمنین و مؤمنات و مسلمین و مسلمات شد پس سر به سجده نهاد و مقدار یک ساعت به جز نفس چیزى از آن جناب شنیده نشد پس از آن این دعا را خواند لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ تا آخر دعا که در اقبال است)

 

(و شیخ کلینى روایت کرده که: حضرت باقر علیه السلام در شب بیست و یکم و بیست و سوم دعا می‌‏خواند تا نیمه شب و بعد از آن شروع می‌‏نمود به نماز خواندن) و بدان که در هر شب از شبهاى این دهه غسل مستحب است و روایت شده که حضرت رسول صلى الله علیه و آله در هر شب این دهه غسل میکرد و اعتکاف در این دهه مستحب است و فضیلت بسیار دارد و افضل اوقات اعتکاف است و روایت شده که مقابل دو حج و دو عمره است و کان رسول الله صلى الله علیه و آله إذا کان العشر الأواخر اعتکف فی المسجد و ضربت له قبة من شعر و شمر المیزر و طوى فراشه و بدان که در این شب در سنه چهلم واقع شد شهادت مولاى ما حضرت امیر المؤمنین علیه السلام و در این شب تجدید می‌‏شود احزان آل محمد علیهم السلام و اشیاع ایشان و روایت شده که در آن شب مانند شب شهادت امام حسین علیه السلام برداشته نشد سنگى از روى زمین مگر آنکه در زیر آن خون تازه بود شیخ مفید فرموده که: در این شب صلوات بسیار بفرستد و سعى و کوشش کند در نفرین بر ظالمان آل محمد علیهم السلام و لعن بر قاتل امیر المؤمنین علیه السلام روز بیست و یکم روز قتل حضرت امیر المؤمنین علیه السلام و مناسب است زیارت آن جناب و کلمات حضرت خضر علیه السلام که بمنزله زیارت آن حضرت است در این روز.

 

****

****

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

خدایا یک راهی برای من پیدا بشود که تو از من راضی بشوی، در حدیث آمده است که اگر می خواهید بدانید که آیا خدا از شما راضی هست یا نه؟ به خودت نگاه کن ببین که آیا از خدا راضی هستی یا نه؟ اگر تو از خدا راضی هستی خدا هم از تو راضی هست و اگر راضی نیستی و ته دلت اعتراض داری که چرا فلانی دارد و من ندارم بدان که خدا هم از تو راضی نیست. غالب ما در زندگی اینطور هستیم که می گوئیم چرا خدا به من مال و اموال و.. نداده و به فلانی داده است!؟

 

 

در روایت آمده است که «انتم کالمرضی و رب العالمین کالطبیب»(10) شما مثل مریض هستید و خدا هم مثل طبیب است. الان در بیمارستان ها در یک اتاق ده نفر یا بیشتر بستری هستند و طبیب به هر یک دستور العمل خاص او را می دهد و هر مریضی برنامه غذایی خاصی دارد، بعض از مریض ها هم برنامه پرهیز از غذاهای خاص را از طرف دکتر دریافت می کنند، اگر طبیب گفت: به آقای فلانی فلان غذای خاص را ندهید، آیا مریض با دکتر گلاویز می شود و شکایت می کند که چرا من نباید غذای مورد علاقه ام را بخورم؟ یا اطاعت می کند و تشکر؟ اگر عاقل باشد از دکتر تشکر می کند و هیچ چون و چرایی نمی کند نسبت ما هم بخدا مثل همان طبیب و مریض هست و ما هم باید از خدا تشکر کنیم بخاطر خیلی از ندادها، اگر می بینم که با جناق و فامیلم مال و اموال فراوان دارند و من ندارم خداوند مصلحت من را می خواسته است، اگر از خدا راضی شدی خدا هم از تو راضی می شود و اگر راضی نشدی شروع به غیبت از فامیل و آشنا می کنی که اگر فلانی مال و اموال دارد از راه حرام بدست آورده است و بدانیم که منشاء غیبت حسادت است و تا ریشه حسادت به واسطه راضی بودن از خدا قطع نشود این حال وجود خواهد داشت.

 

 

باید سعی کنیم حسادت را از دل بیرون کنیم و روزه ما روزه خواص باشد که چشم و مو و پوست وهمه اعضاء و جوارحم در حال روزه باشند(11)، کسانی که روزه می گیرند و فقط به نخوردن و نیاشامیدن اکتفاء می کنند مثل اسب آسیاب هستند که هر چه راه می روند با زهم سر جای اولشان هستند.

 

 

 آقایی نقل می کرد؛ سال ها قبل در مشهد کاروانسرایی بود و آسیابانی، آسیابان بر گردن اسب خود زنگوله ای آویزان کرده و بود خیلی سر و صدا هم داشت به او گفتم چرا این را بسته ای و اعصاب مردم را به هم می ریزد.ایشان گفت: این را بسته ام که اگر حیوان ایستاد متوجه بشوم گفتم: اگر ایستاد بود و گردنش را تکان داد و تو از کجا متوجه می شوی که او دارد کار می کند یا گردنش را تکان می دهد؟ گفت: تو را به خدا این پدر سوختگی ها را به این حیوان یاد ندهید.

 

 اسب عصاری و آسیاب از صبح تا غروب حرکت می کند و آخر شب که نگاه می کند می بیند که سر جای اولش هست و فقط دور خود گشته است. روزه ای که فقط صرف نخوردن و نیاشامیدن است و چشم و گوش روزه دار نیستند، مثل حرکت همین اسب آسیاب هست و از روزه هیچ بهره ای جز گرسنگی و تشنگی نمی برد و در جا می زند و اول ماه و آخر ماه رمضان هیچ تفاوتی نکرده است

 

 

در حدیث آمده است؛ کسانی که جاهل هستند، و روزه حقیقی نمی گیرند و عبادت خالص انجام نمی دهند مثل «حمار الطاحونه» هستند.(12)

 

 

در حدیث آمده است که سگ ده خصلت خوب دارد، یک صفت او این است که از صاحبش راضی است، هر چه به او بدهند گله نمی کند و راضی است؛ وفا دارد و صاحب خودش را رها نمی کند(13). ولی ما اگر دو مرتبه دعا بکنیم و مستجاب نشود در خانه خدا را رها می کنیم؛ این صفات خوب را یاد بگیریم.

 

 

شیخ عباس قمی(ره) در کتاب سیر المنازل، مقامات العلیه داستانی نقل می کند: عابدی در کو لبنان بد مقیم، عابدی بود که در کوه های لبنان عبادت می کرد و هر شب از عالم غیب برای او افطاری آماد می شد، تا اینکه شبی برای او افطاری نیامد و این شخص عالد از کوه پایین آمد و در خانه گبری رفت و در آن جا هم سگی زندگی می کرد؛ عابد از گبر تقاضای نان نمود و آن گبر کافر سه قرص نان به او داد، سگ به دنبال عابد آمد و عابد یکی از سه قرص نان را به او داد ولی باز هم سگ به دنبال عابد می آمد و ناچار قرص دوم نان را هم به سگ داد ولی باز هم سگ به دنبال عابد می آمد و بالاخره عابد عصبانی و شد و گفت: تو چقدر بی حیا هستی؟! من از صاحب تو سه قرص نان گرفته ام و دو تای آن را به تو داده ام ولی باز هم تو مرا رها نمی کنی؟! سگ بصدا درآمد و گفت: تو بی حیا هستی، من سالها بر در خانه این گبر بوده ام و خیلی وقت ها به من غذا نداد ولی با وجود این او را رها نکردم ولی تو یک شب بی غذا ماندی از پای کوه آمدی در خانه گبر و صفت خوب دیگر سگ این است که در شب کم می خوابد «لاینام باللیل الا قلیل»

 

 

خدایا کاری کن که شیطان در ماه رمضان و بعد از آن به من راه پیدا نکند حالا اگر بخواهیم شیطان به ما راه پیدا نکند چه باید کرد؟

 

 

در حدیث آمده است، سه طایفه اند که شیطان با ایشان کار ندارد «ثلاثه معصومون من ابلیس و جنوده » یکی« الذاکرون لله» کسی که یاد خدا باشد و دیگری « المستغفرین بالاسحار » کسانی که در سحرها استغفار می کنند و سوم « الباکون لله» کسی که از خوف خدا گریه می کند. شیطان با او کاری ندارد.(14)

 

 

خدایا بهشت را منزل من قرار بده و آسایشگاه ما را بهشت قرار بده؛ اگر با ایمان از دنیا بروید شفاعت شامل حالتان می شود و اهل بهشت می شوید.

 

 

ای خدایی که حوایج طالبین را تو برآورده می کنی.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. هر دو ستون دين اسلام هستند. 

 

پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمودند: «على عمود الدين»(15)

 

هم‌چنین ایشان فرمودند: «الصلوة عمود الدین»(16)

 

2. هر دو معيار و ميزان سنجش اعمال هستند. 

 

«السلام عليك يا ميزان الاعمال»(17)

 

پيامبر اكرم صلّى‌اللّه عليه و آله فرمودند: «الصلاة ميزان»(18)

 

٣. هم نماز بامعرفت مایه آمرزش الهی است و هم و زيارت بامعرفت آن حضرت. 

 

«من اتى الصلاة عارفا بحقها غفر له‌»(19)

 

در زيارت‌نامه ایشان هم آمده زيارت بامعرفت مولا على عليه‌السّلام موجب مغفرت است.

 

۴. نماز و ولايت على عليه‌السلام دژ محكم الهى است. 

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند خداوند در حدیث قدسی می‌فرماید: 

 

«ولاية على بن ابى طالب حصنى فمن دخل حصنى امن من عذابى»(20)

 

همچنین علی علیه‌السلام فرومده است: «الصلوة حصن من سطوات الشيطان»(21) 

 

۵ـ نماز و ولايت حضرت على عليه‌السّلام مايه پذيرفتن ساير اعمال انسان است. 

 

«لايقبل اللّه من عبد حسنة حتى يسئله عن حبّ على»(22)

 

«ان قبلت قبل ماسواها»(23)