فیلم ضد غیرت فرهادی چگونه در ایران اکران می شود؟ / «فروشنده» حق را به «مشتری» می دهد

گروه فرهنگی رجانیوز - حامد یامین پور: در روزهای  آینده سالن های سینمای کشور فیلمی را بر روی پرده خواهند برد که با تغافل مسئولان امر در حال القای پیام های ویران کننده ای به جامعه ایرانی است. این فیلم «فروشنده» آخرین ساخته اصغر فرهادی است. فیلمی که به لحاظ فرم یکی از ضعیف ترین آثار فرهادی و به لحاظ مضمون کثیف ترین آن ها محسوب می شود.

 

عماد و رعنا دو روشنفکر ایرانی هستند که به ناچار برای زندگی به منزلی می روند که ساکن پیشین آن زنی فاحشه بوده؛ زمانی که عماد در منزل نیست یکی از مشتریان زن فاحشه وارد منزل شده و به رعنا که در حمام است تجاوز می کند.

 

عماد و رعنا تصمیم می گیرند نه تنها این قضیه را فراموش کنند بلکه حتی به پلیس هم اطلاع ندهند اما رعنا از لحاظ روحی دچار مشکل می شود؛ عماد هم به دلیل حرف های مردم طاقتش را از دست می دهد؛ متجاوز را پیدا کرده و در خانه قدیمی اش زندانی و بازجویی می کند. رعنا از این اقدام ناراحت می شود و از عماد می خواهد مرد متجاوز را رها که به قول خودش "وسوسه" شده و "عذرخواهی" می کند رها کند و گرنه برای همیشه رهایش خواهد کرد عماد می پذیرد و فقط به زدن یک "سیلی" اکتفا می کند؛ سیلی که باعث حمله قلبی مرد متجاوز شده و رعنا به همین دلیل عماد را رها می کند.

 

رفتن به سراغ این سوژه شاید در نگاه اول به لحاظ سینمایی بکر و جذاب به نظر برسد اما خیلی زود ذهن های کنجکاو به این سو خواهند رفت که فیلمساز بنا دارد چه روایتی از این اتفاق داشته باشد یا به تعبیر دقیق تر می خواد حق و باطل را کدام طرف قرار دهد. 

 

 

این البته خواسته زیادی از فیلمساز نسبی گرای سینمای ایران است. او که به اذعان خودش آدم ها را سیاه و سفید نمی بیند بلکه برای او همه انسان ها خاکستری هستند. فرهادی پیش از این در ورک شاپی در توضیح شخصیت خاکستری گفته است: «در این باره اول باید بدانیم که اصلا شخصیت خاکستری یعنی چه، چون خیلی دیده‌ام که عده‌ای به اشتباه فکر می‌کنند آنهایی که خطا و درستی کارشان تعادل دارد خاکستری هستند در حالی که این اصلا درست نیست.شما می‌توانید در فیلم شخصیتی داشته باشید که حتی قتل انجام داده باشد و کارهایی از او ببینید که شما را مشمئز کند اما می‌توان آن را خاکستری دانست فقط به این شرط که برای کارهایی که انجام می‌دهد به تماشاگر توضیح داده شود.به نظرم بیشتر آدم‌ها در جهان خاکستری هستند، چون شرایطی باعث می‌شود کارهایی کند که برای دیگران پذیرفتنی نیست، البته این به این معنا نیست که فکر کنم آدم بد در جهان وجود ندارد ولی سعی کردم در فیلم‌هایم راجع به آدم‌های بد حرف نزنم و بیشتر به خاکستری‌ها بپردازم.»

 

 

آنهایی که «فروشنده» را دیده اند به خوبی می دانند که فیلمساز چگونه این تفکر و نگاهش را در روایت قصه جاری کرده است. اینکه فرهادی همه اتفاقات را به گونه ای قرار داده که متجاوز بی گناه به نظر برسد و یا کاراکتری را که شهاب حسینی بازی می کند را دارای یک غیرت یا به تعبیر فرهادی خشم سنتی نشان دهد موضع فیلمساز و مسیر فیلم را به خوبی عیان می کنند.

 

اینکه برخی اظهارنظر ها در خصوص این فیلم توسط مسئولان سینمایی چگونه اتفاق می افتد و آیا نهادی همچون حوزه هنری سالن هایش را در اختیار این فیلم قرار خواهد داد یا خیر مسائلی هستند که در روزهای آینده پاسخ تمام آن ها مشخص خواهد شد.