هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
کاسه نمد چیست؟
کاسه نمد
هر موتور و یا وسیله مکانیکی برای انتقال نیروی چرخشی خود نیازمند قطعه‌ای به نام شفت میباشد. شفت، همواره در حال حرکت دورانی است و برای راحتی این دوران و جلوگیری از خشکی حرکت به روغن‌کاری نیاز دارد؛ این روغن به دلیل سیال بودن تمایل به فرار و ریخته شدن دارد که برای جلوگیری، از کاسه نمد استفاده می‌شود.
به عبارت دیگر می‌توان گفت، هر جا چرخشی باشد کاسه نمد هم هست، کاسه نمد جلوی بلبرینگ قرار می‌گیرد تا مایع و یا هر سیال داخل موتور یا دستگاه از آن خارج نشود. در گذشته برای جلوگیری از نشت روغن در شفت موتور خودروها یا هر سیستم دیگری از یک تکه نمد یا پارچه استفاده می‌کردند.
نمد در جذب سیالاتی چون روغن یا آب خیلی خوب عمل می‌کند از همین رو نام نمد به صورت پسوند بعد از کاسه قرار گرفته و ما این قطعه درزگیری روغن را کاسه نمد می‌نامیم.
کاسه نمد معمولا در جوار و نزدیکی قطعاتی همچون بلبرینگ‌ها، پلوس، پیستون، کمک فنر، شیر فرمان و سوپاپ‌ها به راحتی پیدا می‌شوند و با توجه به نوع کارکرد این قطعات، و بسته به محل قرار گیری و نحوه استفاده با ابعاد و کیفیت‌های متنوعی طراحی و تولید می‌شوند.
کاسه نمد در صنعت خودروسازی نیز کاربردهایی دارد، در واقع هر قسمتی از خودرو که نیروی چرخشی داشته باشد، یکی از انواع کاسه نمد هم در آن قرار دارد، که از جمله آن می‌توان به ورودی خروجی گیربکس، بلبرینگ‌ها، پلوس، میل لنگ، پیستون، کمک فنر، شیر فرمان و سوپاپ‌ها اشاره کرد.
تاریخچه
همانطور که در قسمت قبل گفته شد در قدیم برای جلوگیری از روغن‌ریزی در شفت ماشین‌های صنعتی و در خودروها برای جلوگیری از نشت آب، روغن و سیال‌های دیگر از پارچه یا نمد استفاده می‌کردند. همین امر باعث شده بود تا مهندسان قرن‌ها با چالش آب‌بندی در دستگاه‌های متحرک روبرو باشند.
به همین منظور مهندسان تا مدت‌های طولانی از انواع نوارهای چرمی و نمدی که غالباَ از چربی حیوانات درست می‌شد برای آب‌بندی استفاده می‌کردند. با شکل‌گیری انقلاب صنعتی و تولید موتورهای درون‌سوز و جعبه‌دنده‌ها، روز به روز نیاز به ساخت یک آب‌بند مقاوم بیشتر از قبل احساس می‌شد تا سرانجام مهندسین توانستند در اواخر سال۱۹۲۰ با به بکارگیری یک محفظه فلزی و چرمی مقاوم در برابر روغن، کاسه نمد جدیدی بسازند. با توسعه صنایع در اواخر جنگ جهانی دوم و تولید لاستیک‌های مصنوعی کیفیت کاسه نمدها بهبود پیدا کرد.
جنس کاسه نمد
جنس خود کاسه نمد نیز بسته به جایی که در آن نصب می‌شود و حرارت تولید شده و سیال داخلی که قرار است مانع از نشت آن شود متفاوت میباشد. جنس کاسه نمدها می‌تواند از سیلیکون، چرم یا هر آلیاژ و پلاستیک مقاومی باشد تا بتواند در دما و فشار بالا، در مقابل مواد شیمیایی، محیط اسیدی و بازی مقاومت لازم را داشته باشد و دچار فرسودگی و خوردگی نشود، چون هرگونه فرسودگی موجب نشت روغن می شود.
به عنوان مثال؛ در مواردی که دمای تولیدی موتور بسیار بالاست از کاسه نمدهای مدل سیلیکونی استفاده می‌شود تا مقاومت بالایی در برابر حرارت و دمای بالا داشته باشد و یا در مواقعی که کاسه نمد در مجاورت آب قرار دارد برای جلوگیری از زنگ‌زدگی، پوسیدگی و افزایش طول عمر کاسه نمد از کاسه نمدهایی با فنر استیل استفاده می‌شود تا مقاومت بالاتری در مقایل آب داشته باشد.
کاسه نمد به طور معمول از دو بخش فلزی و سخت خارجی و بخش انعطاف‌پذیر داخلی تشکیل شده است. مجموعه این قطعات در کنار یکدیگر کمک می‌کنند تا وظیفه اصلی کاسه نمد، یعنی آب‌بندی سایر قطعات، به بهترین شکل انجام شود.
کار اصلی عایق‌کاری را بخش انعطاف‌پذیر انجام می‌دهد که به بخش فلزی چسبیده است. بخش داخلی از پلاستیک سنتزی یا طبیعی تشکیل شده و با اعمال فشار مناسب بر روی محور، از روغن‌ریزی جلوگیری می‌کند.
عوامل خرابی کاسه نمد
بهتر است در سرویس‌های دوره‌ای، کاسه نمد را بازدید و بررسی کنید زیرا این قطعه معمولاً با نشت روغن در اطراف کمک فنر، اعلام خرابی می‌کند. از سوی دیگر تشخیص و رفع زود هنگام ایرادات احتمالی، باعث صرفه‌جویی در هزینه و نگهداری خواهد شد.
از دیگر علائم خرابی کاسه نمد می‌توان به مواردی از قبیل پوسیدگی واشرهای لاستیکی، ساییدگی و پوسیدگی قطعه، نبودن مقدار کافی روغن در دیفرانسیل و پر سر و صدا کار کردن دیفرانسیل اشاره کرد.
یکی از نکات موثر در نگهداری از کاسه نمدها و حفظ کیفیت عملکرد آن‌ها در بازه زمانی تعیین شده، تمیز نگه داشتن روغن عامل در سیستم روغن‌رسانی است. زیرا ورود هرگونه ذرات آلاینده جامد به فصل مشترک تماس کاسه نمد با شفت می‌تواند منجر به تخریب سطوح شفت شده و به تدریج سبب ایجاد پستی و بلندی‌ها و ناهمواری‌های بسیار ریزی در سطح محل مونتاژ کاسه نمد به شفت شود.
این ناهمواری‌ها به تدریج عمق و ارتفاع بیشتری گرفته و نه تنها موجب نشتی روغن از محل اتصال کاسه نمد می‌شود، بلکه اجازه ورود گرد و غبار و کثیفی‌های محیطی را به جریان روغن سیستم روانساز خواهند داد. بدین ترتیب، ظرف مدت زمانی کوتاه نه تنها کاسه نمد کیفیت عملکردی خود را از دست داده و نیاز به تعویض پیدا خواهد کرد، بلکه روغن عامل نیز کثیف شده و نیازمند تعویض خواهد بود.
در صورتی‌که به هنگام باز کردن و بیرون کشیدن کاسه نمد، خطوط شیاری روی سطح شفت مشاهده شد، این به معنای ورود ذرات آلاینده محیطی (گرد و غبار) به جریان روغن و آلودگی آن است.
از دیگر دلایل کاهش عمر کاسه نمد و نشتی آن می‌توان به لنگی و عدم توازن شفت اشاره کرد. عیبی که بیشتر ناشی از تراز نبودن شفت در زمان نصب آن یا عدم دقت کافی در زمان ساخت است.
